Başlıklar
Pandora Ne Demek?
“Pandora’nın kutusunu açma”, “Pandora’nın kutusu açıldı” gibi ifadeler günümüzde halen sıklıkla kullanılmakta. Peki, Pandora ne demek? Pandora’nın kutusu ne anlama geliyor? Pandora’nın hikayesine geçmeden önce, deyimin ne anlama geldiğini açıklayalım. Pandora’nın kutusu açıldı deyimi, yapılması ile beklenmedik pek çok yeni sorunun meydana gelmesine neden olan olay ve eylemleri ifade etmek için kullanılır.
Pandora’nın anlamı “tanrılar armağanı” demektir ve hikayesi eski Yunan Mitolojisine dayanmaktadır. Pandora’nın Kutusu, içinde kötülüklerin bulunduğu düşünülen sihirli bir kutudur. Bu konuda pek çok mitolojik hikâye bulunmaktadır fakat en çok bilinen hikayeler şunlardır:
- Anlatılan bir efsaneye göre Prometheus, Tanrı olan Zeus’tan gizli bir şekilde ateşi çalmış ve bu ateşi insanlığa teslim etmiştir. Bu durum karşısında çok sinirlenen Zeus, Prometheus’u o zamanlar kimsenin yaşamadığı Kafkas Dağları’na götürerek onu zincire vurmuştur. Yanına da bir kartal bırakır. Bu kartal he gün Prometheus’un ciğerini yer ancak Prometheus’un ciğeri her seferinde tekrar oluşmaya başlar. Bu şekilde Prometheus’a işkence edilir. Uzun bir süre işkence gören Prometheus’u bu durumdan Herkül kurtarır. Zeus bu duruma bir tepki vermez fakat zincir halkalarının Prometheus’un ayağında kalmasını sağlar ve bu şekilde sonsuza kadar cezalı kalır. Zeus insanlardan da intikam almak ister. Bu nedenle Hephaistos’a emir vererek balçıktan bir kadın figürü oluşturmasını ister ve Hephaistos, Pandora’yı ortaya çıkarır. Antik Yunan’da ilk kadın olarak kabul edilen Pandora, tanrıçalar kadar güzeldir. Zeus Pandora’yı, Prometheus’un ikizi olan Epimetheus’a bir kutu ile ya da bir küple gönderir. Pandora, Epimetheus’un kapısını çalar. Onun etkileyici güzelliğinden büyülenen Epimetheus, Pandora’yı evine alır ve ertesi gün onunla evlenir. Zeus’un artık insanlardan intikam alma zamanı gelmiştir. Bunun için de söz konusu olan kutuyu ya da küpü açması için Pandora’nın kulağına fısıldar. Zeus sayesinde kutuyu ya da küpü açan Pandora, dünyaya kötülüğü yayar ve kutuyu kapatırken de kutu Pandora’yı esir alır.
- Diğer bir efsaneye göre Zeus, Epimetheus ile evlenen Pandora’ya evlilik hediyesi olarak topraktan yapılmış bir kavanoz hediye eder. Ancak bu kavanozun asla açılmaması gereklidir. Pandora, kutunun içinde ne olduğunu merak eder ve merakına yenik düşerek kavanozu açar. Tam o anda kutunun içinde bulunan tüm kötülükler dünyaya yayılmaya başlar. Bunu gören Pandora, son anda kavanozu kapatmayı başarır. Bu da insanların içinde bulunan “umut” tur; kötülüğün yayılmamış olması umudu.
- Başka bir hikâyede ise Haberci Tanrı Hermes, Olimposa giderken taşıması gereken sandığı eşine ve Pandora’ya bırakır. Pandora kutunun içinde ne olduğunu çok merak eder ve kutuyu açar. Kutunun içerisinde bulunan pişmanlık, kibir ve kızgınlık gibi kötü özellikler, Pandora’ya, Hermes’in eşine, yaşadıkları mutlu ormana ve bütün dünyaya yayılır. Son anda Epimetheus sandığı kapatır. Ancak sandıktan bir ses geldiğini fark ederler. Sandıktan cılız bir ses gelir “Beni buradan çıkarın lütfen. Dışarda bulunan kötülüklerle ancak ben baş edebilirim” der. Bu sefer Pandora ve eşi beraber sandığı açarlar. Sandığın dibinde bir kelebek olduğunu görürler. Bu kelebek sandığın içindeki tek umuttur.
Prometheus Kimdir?
Prometheus, Hesiodos’a göre Klymene ve İapetos’un oğlu ve Epimetheus, Menoitios ve Atlas’ın kardeşidir. Bazı metinlerde Prometheus’un kardeşi Athos ve annesi Asia olarak ifade edilir. Diğer kardeşleri gibi tanrısal düzene kafa tutan ve karşı çıkan Prometheus, öteki kardeşlerinden farklı olarak sonunda insanoğlunu yaratmış ve onlara ateşi vererek tüm düzenin değişmesini sağlamıştır. Olympos Tanrılarında bulunan kudret ve kuvvete karşı, Prometheus’da zekâ ve kurnazlık vardır. Titanların saldırısı sırasında başkaldırmamış ve tarafsızlığını korumuş bir titan oğlu olarak Zeus’un dikkatini çekmeyi başarmıştır. Zeus, Prometheus’u Olympos’da bulunan ölümsüzlerin arasına almıştır. Ancak Prometheus, Zeus ve arkadaşlarına karşı oldukça kinlidir.
Dedelerinin öcünü almak isteyen Prometheus, kendi gözyaşları ile yoğurduğu balçıktan ilk insanı yarattı. Sonra onun acizliğine acıyarak, Hephaistos’un alevler saçan ocağından bir kıvılcım çaldı ve insanlara hediye etti. Bu hareketinden dolayı Zeus tarafından Kafkas dağında zincire vurulmuştur ve zincire vurulmuş Prometheus olarak anılmıştır.
Zeus tarafından bir kartal görevlendirilerek, her gece yeniden oluşmaya başlayan ciğerini yemiştir. Onun bu işkencesine Zeus’un oğlu yarı tanrı ve ölümlü Herkül son verir. Prometheus ise “Zeus tahtta kalmaya devam ettikçe ben hep işkence çekeceğim” der ve insanlığa özgürlüğün yolunu gösterir. Bu sırada Zeus, kendisini önemsemeyen insanlara ders vermek amacı ile Hephaistos’a su ve balçıktan ilk bakirenin heykelini yaptırdı ve kalbine ruh koymak yerine kıvılcım koydu ve ona Pandora ismini verdi. Pandora’yı insanlara yollarken eline içi kötülük ve ızdıraplar ile dolu bir kutu verdi. Zeus bu sayede insanlardan da intikamını aldı.
Prometheus’un Kafkas dağında zincire vurulmasının asıl sebebi Zeus’un ondan korkuyor olmasıdır. Geleceği görme özelliğine sahip bir titan olan Prometheus, bu yeteneğini kullanarak Zeus’un Kronos’u tahttan indirmesinde çok yardımcı olmuştur. İleri zamanlarda Prometheus’un bu özelliğini kendisinin tahttan düşürülmesi için de kullanacağından korkan Zeus, Prometheus’un ateşi çalarak insanlara vermesi ile ondan kurtulmak için fırsat bulmuştur. Bu işkencenin 30,000 yıl sürmesi planlanıyordu ancak Herkül’ün onu serbest bırakması ile Prometheus, kendisinin her gün ciğerini yiyen kartalı buldu. Ve intikam almak için Zeus’un emir vermiş olduğu kartalın ciğerini yedi. Zeus bu şekilde Prometheus’u afetti ve onu yeniden ölümsüzlerin içerisine aldı.
Epimetheus Kimdir?
Epimetheus, Yunan mitolojisinde titanların sorundan gelmiş olan bir tanrıdır. Zeus’tan ateşi çalıp insanlara veren Prometheus’un da kardeşidir. Hesiodos’a göre Klymene ve İapetos’un oğlu ve Prometheus, Menoitios ve Atlas’ın kardeşidir. Günümüzde adı Satürn’ün 119 km çapında doğal bir uydusuna verilmiştir.
İlginizi çekebilir: Zeus Kimdir? Zeus'un Tanrıların Kralı Oluşu
Hera Kimdir? Tanrıların Tanrıçası Hera'yı Tanıyalım
Hermes Kimdir? Yunan Mitolojisindeki Hermes Roma Mitolojisinde Hangi İsimle Anılır?
Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin