Otomobili oluşturan yüzlerce parça bulunmaktadır, bu parçaların hepsinin birbirine senkronize bir şekilde bağlanarak amaçlanan hareketi görsel olarak sağlayan ve araca dönüşen bütüne ise otomobil denir. Otomobili oluşturan parçaları tek başına kullanmaya kalktığımızda çok fazla bir sonuç elde edemeyiz. Bununla birlikte hepsinin bir araya getirilmesinde ise yolculuk, rahatlık, konfor ve ulaşılabilirlik insan açısından daha kolay hale gelmektedir.
Genel anlamda otomobili oluşturan parçaları sıralamak gerekirse; karoseri, şasi, motor, Ateşleme sistemi, Şarj sistemi, marş sistemi, yakıt sistemi, yağlama sistemi, egzoz sistemi, soğutma sistemi, Süspansiyon, Fren sistemi, direksiyon sistemleri olarak sınıflara ayırabiliriz. İşte bu sistemlerin bir araya getirilerek birbirine senkronize bir şekilde montaj yapılmasından ortaya çıkan tasarıma otomobil denilir. Peki, otomobil üzerinde bulunan bu sistemlerin görevi ve çalışma prensipleri nelerdir?
İlginizi Çekebilir: https://www.bilgibaba.com/yazi/otomobili-olusturan-parcalarin-analizi
Dilerseniz bunları sırasıyla inceleyelim:
Karoseri
Halk dilinde kaporta olarak da bilinen karoseri Araç şasi sinin üzerine monte edilmiş ve aracın bütün aksamlarını çevreleyerek gizleyen ve bazı aksamlarını da üzerinde taşıyan, aracın dış görüntü bütünlüğünü oluşturan metal aksamların bütünüdür. Her araç için ayrı şekillerde tasarlanmış olan karoseri aynı zamanda aracın tasarımını oluşturan ana unsurdur. Modele göre farklılıklar gösterse de üzerinde birbirinden ayrı görevlere sahip 13 farklı aksamı taşımaktadır. Bu aksamları sıralamak gerekirse; Ön ve arka tampon, marş biyel ve kapı çıtaları, Spoiler, Anten, ön arka ve sis farları, Sinyal lambaları, aynalar, Kapı kolları, ön arka ve kapı camları, cam silecekleri, ön ve arka paçalıklar ve davlumbaz. İşte bu parçaların her biri otomobilin bütününün oluşmasında farklı bir göreve sahiptir.
Şasi
Eski tip Amerikan aralarında bulunan şasi günümüz otomobillerinde kullanılmamakla birlikte daha çok kamyon, otobüs gibi ağı yük taşıyan araçlarda kullanılmaktadır. Genel anlamda tanımlandırmak gerekirse Şasi; aracın tüm aksamlarını üzerinde taşıyan metalden yapılmış iskelet yapıya denilmektedir. Ayrı şasi, Yürür şasi ve birleşik şasi olmak üzere üç çeşidi vardır. Şasinin bir diğer görevi ise kaza anında oluşan darbeyi üzerine emerek oluşabilecek hasar miktarını en aza indirmektir.
Motor
Elektrik, Akaryakıt gibi yanıcı maddelerden oluşturdukları ısı enerjisini mekanik enerjiye çevirerek otomobilin hareket mekanizmasını devreye sokan ve çeşitli metallerden oluşan mekanik aksama motor adı verilmektedir. Motorlar üç ayrı kategoride sınıflandırılırlar. Bunlardan birincisi yakıt sistemine göre motorlar, Piston dizilim sistemine göre motorlar ve soğutma sistemine göre motorlardır. Yakıt sistemine göre motorları sınıflandırdığımızda elektrikli, dizel, benzinli ve lpg li motorlardır. Piston dizilim sistemine göre sınıflandırma yapıldığında motorlar; sıra tipi (düz) motorlar, pistonların karşılıklı yatık olarak çalıştığı (boksör) motorlar, sıralı ve belli açıda karşılıklı halde pistonları birleştirilmiş (V) motorlar ve döner piston mekanizmasına sahip (wankel) motorlardır. Soğutma sistemine göre motorları sınıflandırırsak; su soğutmalı ve hava soğutmalı motorlar olarak iki sınıfta toparlayabiliriz.
Ateşleme Sistemi
Benzinli ve lpg li araçlarda bulunan ateşleme sistemi kontak anahtarını çevrilmesiyle aküden aldığı akımı endüksiyon bobini üzerinde yüksek gerilime çıkararak tevzi makarası aracılığıyla distribütör üzerinden buji kablolarına ve buradan bujilere kıvılcım yapmasını sağlayarak silindir içerisinde sıkıştırılan sıcak ve basınçlı hava ve yakıt karışımının yanmasını sağlayan sistemdir. Sistem ana hatları ile kontak, akü, endüksiyon bobini, distribütör, buji kablosu ve buji den oluşmaktadır. Yine aynı şekilde distribütör de kendi içerisinde; platin, meksefe ve tevzi makarasından meydana gelmektedir.
Şarj Sistemi
Şarj sistemi kontak anahtarının çevrilmesiyle motorun çalıştırılmasından itibaren motorun çalıştığı süre boyunca akünün şarj edilmesini ve elektrikle çalışan tüm aksamların elektrik beslemesinin yapıldığı enerji üretim sistemidir. Bu sistem içerisinde Şarj dinamosu(alternatör), regülatör (konjektör) ve şarj göstergesi yer almaktadır.
Marş Sistemi
Kontak anahtarının çevrilmesiyle aküden almış olduğu elektrik enerjisini dairesel mekanik enerjiye çevirerek motora ilk hareketi ileten sistemin adıdır. Sistem genel olarak kontak anahtarı, akümülatör, selonoid ve marş motorundan oluşmaktadır.
Yakıt Sistemi
Otomobil çalışması için gerekli olan yakıtın depolanmasını sağlayan ve motor çalıştığı sürece belirli orandaki yakıtın motora iletilmesinden görevli olan sisteme denilir. Sistem yakıt deposu, yakıt göstergesi, Yakıt pompası, yakıt filtresi, benzinli araçlarda karbüratör, dizel araçlarda mazot pompası, hava filtresi, yine benzinli araçlarda emme supabı dizel araçlarda ise enjektör adı verilen parçaların bütününden oluşmaktadır.
Yağlama Sistemi
Sistemin otomobil üzerindeki görevi motor içerisinde hareket eden metal aksamlarının birbirleriyle olan sürtünmelerini en aza indirerek aşınmalarını engellemek, oluşan metal tortularını temizlemek, sürtünmeden kaynaklı oluşan ısınmanın önüne geçerek motorun soğumasını ve zaman içerisinde motor içerisinde oluşan boşlukların doldurulmasını sağlayarak sızıntıları engellemektir. Sistemi oluşturan parçalar ise Motor yağı, karter, yağ pompası, yağ filtresi, yağ seviye ölçme çubuğu, yağ müşiri ve yağ göstergesi olarak sıralayabiliriz.
Egzoz Sistemi
Motor içerisinde oluşan yanma sonucunda ortaya çıkan karbonmonoksit gazının silindir içerisinden çıkartılarak sessiz ve güvenli bir şekilde doğaya salınışını sağlayan siteme denilmektedir. Bu sistem egzoz supabı, egzoz mani foldu, katalitik konvertör, egzoz boruları ve susturucudan oluşur.
Soğutma Sistemi
Motor içerisinde Oluşan yanma neticesinde oluşan yüksek ısının motorun aksamlarına zarar vermesini engellemek maksadıyla suyun ısısını belirli değere kadar düşürerek o değerde sabit kalmasını sağlayan sisteme denilmektedir. Soğutma sistemi; Radyatör, devir daim pompası, vantilatör, termostat, hararet müşiri, su hortumları ve hararet göstergesinden oluşmaktadır.
Süspansiyon Sistemi
Otomobilin gövdesi ile tekerlekleri arasında bulunan ve aracın ilerlemesi esnasında zeminden kaynaklı oluşan titreşim ve darbeleri absorbe edip lastiklerin yol ile en üst seviyede temasını sağlayarak aracın yola tutunmasını ve sürüşün güvenli ve konforlu geçmesini sağlayan sistemdir. Süspansiyonlar sabit ve serbest askı sistemi olarak iki çeşide ayrılmaktadır. Süspansiyon sistemleri genel olarak yaylar, amortisörler, viraj denge çubukları, salıncak kolları ve rotillerden meydana gelmektedir.
Fren Sistemi
Yolculuk esnasında can güvenliğinin sağlanabilmesinin ana unsuru olarak araçlara takılan en önemli sistem fren sistemidir. Fren sistemleri havalı ve hidrolik fren sistemleri olarak ikiye ayrılır havalı fren sistemleri daha çok ticari yük ve yolcu taşıyan büyük araçlarda kullanılırken hidrolik fren sistemleri otomobillerde kullanılmaktadır. Sistemin çalışma prensibi balataların kampana ya da diski sıkıştırarak sürtünme gücü ile aracın yavaşlamasını ve durmasını sağlamaktır. Otomobillerde ön frenler arka frenle oranla her zaman daha iyi fren yapmaktadır. Bunun nedeni ise fren yapıldığında ağırlık merkezinin aracın genelinden ön tarafa doğru kaymasındandır. Fren sistemi; fren pedalı, ana merkez, boru tesisatı, tekerlek merkez silindirleri, fren diski, kampana ve balatadan oluşmaktadır. Araçlarda fren mesafesini kısaltmanın farklı metotları da vardır. Bunlardan birincisi gaz pedalından ayak çekilerek motor gücünün azaltılması
Direksiyon Sistemi
Araç sürücüsünün aracı bir yerden başka bir yere sevkini gerçekleştirebilmesi için aracın ön tekerleklerini sağa ve sola manevra yapmasını sağlayan sisteme direksiyon sistemi denilmektedir. Direksiyon sistemi genel olarak direksiyon simidi, direksiyon kutusu, direksiyon kolları deveboynu, rot ve rotillerden oluşmaktadır.
Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin