Otomobil

Dizel Motoru Nedir ve Çalışma Prensibi Nasıldır?

Dizel Motoru Nedir ve Çalışma Prensibi Nasıldır?

Dizel motor Benzinli motorların çalışma prensibinden esinlenerek benzinli motorun icadından yaklaşık 100 yıl sonra Rudolf Dizel tarafından 1978 de geliştirilip patenti alınmıştır. Özellikle uzun yol ve ağır yük taşıyan araçların hemen, hemen birçoğu dizeldir. Bunun başlıca sebebi benzinli motorlara oranla yanma odasında oluşan ısıyı daha verimli kullanmasıdır. Çalışma prensibine göre 4 zamanlı motorlarda krank aracılığı ile biyel kolundan hareketi alan piston silindir içerisinde sıkıştırma zamanına kadar geçen zamanda yüksek basınç etkisiyle oluşur. Isının patlama zamanında hava ve yakıt karışımını yakarak patlamanın oluşmasını ve oluşan bu güç sayesinde pistonun aşağı doğru itilmesi sayesinde oluşan hareketin krank aracılığı ile tekerleklere kadar iletilmesi ile meydana gelir. Dizel motorları benzinli motorlardan ayıran tek fark Benzinli motorlarda yakıt hava karışımı buji yardımı ile oluşan kıvılcım sayesinde yakılarak güç elde edilir. Dizel motorlarda ise piston içerisinde oluşan yüksek basıncın oluşturduğu ısı yanma odasına alınan havayı mazot püskürtülüp patlamasını sağlayarak güç elde eder. Kısaca benzinli motorlar yanma ile dizel motorlar patlama prensibi ile çalışmaktadır.

Günümüzde benzinli araçların dizel araçlara göre daha fazla yakmasının sebebi yanma sayesinde oluşan ısı gücünü kullanırken dizel araçların oluşan ısıyı patlatması nedeni ile yakıt kullanım ihtiyacı benzinli araçlara göre daha azdır. Dizel araçların benzinli araçlara göre olumlu olduğu kadar olumsuz tarafları da bulunmaktadır. Dizel motorlar benzinli motorlara oranla daha gürültülü çalışmaktadır. Bu nedenle özellikle hususi ve binek araçlarda konfor oranı düşük olduğundan daha az tercih edilir. Bunun yanı sıra bakım masrafları da benzinli araçların bakım masraflarına oranla daha pahalıya geliyor. Egzoz dumanlarının da daha koyu ve ağır olması nedeni ile tercih edilme oranları düşüyor. Teknolojinin hayatımızın her aşamasında hızla gelişmesi ile birlikte dizel motorlarda da yapılan ar-ge çalışmalarının sonucu olarak yeni nesil dizel araçların motor sesleri ve konfor düzeyleri benzinli araçlara yakın hale geldi. Her ikisi de içten yanmalı ve 4 zaman prensibi ile çalışan dizel ve benzinli motorlara bakıldığında görsel açıdan benzinli motorda bujiler varken dizel motorlarda yakıt enjektörleri bulunur.

Dizel Motor

Dizel motorun silindir içerisinde ki zamanlarını incelemek gerekirse; emme zamanı olarak bilinen zaman içerisinde silindir kapağı üzerinde bulunan emme subapının açılarak hava filtresinden emişi yapılan havanın silindir içerisine belirlenen oranda girişini sağlar. Bu evrenin ardından sıkıştırma zamanı başlar. Bu zaman zarfında Piston alt ölü noktadan üst ölü noktaya doğru hareketini başlatır. Bu hareket süresince içeriye alınan havanın sıkışması sağlanarak yüksek basınca bağlı olarak 500 santigrat derecilik bir ısı oluşturulur.

Bu evrenin ardından oluşan zamana ise patlama zamanı denir. Patlama zamanında 500 santigrat derecede ısınan havanın üzerine enjektör yardımı ile mazot püskürtülmesi sonucunda yanma odasında patlama meydana gelir bu patlama sonucunda piston hareket ettirilerek doğrusal enerjinin hareket enerjisine dönüşümü sağlanır. Son olarak patlama zamanının sonucunda Egzoz zamanı başlamaktadır. Bu zaman sürecinde ise Piston aşağı hareketini tamamlayıp yukarı harekete başlar bu hareket süresinde silindir içerisinde oluşan yanmış gazlar egzoz subapının açılması ile egzoz manifoldu ve susturucudan geçirilerek egzoz dan doğaya salınmaktadır. Emme zamanının başlangıcı ile egzoz zamanının bitiş arasında geçen süre aralığında piston silindir içerisinde ki 1 turluk çevrimini tamamlamış olur. Dört zamanlı motorlarda ateşleme sırasına göre birinci ve üçüncü piston üst ölü noktada iken ikinci ve dördüncü piston alt ölü noktada bulunur.

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN