Genel Bilgi

Habitat Nedir? Ne Demek? Habitat Çeşitleri Nelerdir?

Habitat Nedir? Ne Demek? Habitat Çeşitleri Nelerdir?

Başlıklar

Habitat Nedir?

Kainatta çok sayıda canlı vardır ve bunlar farklı alanlarda yaşamına devam etmektedir. Canlıların bir kısmı yeryüzünün geniş bir alanında yaşayabilirken bir kısmı belirli noktalarda yaşamına devam etmektedir. Bu noktada karşımıza habitat kavramı çıkmakta ve habitat nedir diye araştırmalar yapılmaktadır.

Habitat, yeryüzün değişik yerlerinde yaşayan organizmaların yaşam alanını ifade eder. Canlı organizmaların hayatlarına devam ettiği ve gelişimlerini sürdürdükleri yaşam bölgesine habitat denir.

Habitat kavramının kapsamı oldukça genişletilebilmektedir. Kimi zaman tek bir canlı türünü içine alan alana habitat adı verilirken kimi zaman birden fazla canlı türünü içine alan, daha büyük alanlara habitat denmektedir. Habitatlar fiziksel şartlara göre şekillenerek özel yaşam alanlarının dışında değerlendirilebildiği gibi birden fazla canlı türünü içine de alabilmektedir. Bu tür habitatlar ise ortak habitat olarak isimlendirilebilmektedir.

Habitat Nedir? Anlamı Nedir?

Habitat kelimesi kökeni itibariyle Latincedir. Latincede kelimenin anlamı “canlıların doğal yaşam alanı” olarak geçmektedir. Canlıların türlerine, yapılarına ve yaşam koşullarına göre habitatlar çeşitlenmektedir. Mesela balıklar için doğal habitat sudur. Suda doğarlar, yaşarlar ve ölürler. Dolayısıyla balıkların doğal habitatları tatlı sular, okyanuslar ve denizlerdir. Balık türlerinin tamamının habitatı da aynı değildir. Bazılarının habitatı daha dar, bazılarınınki daha geniştir. Köpek balıkları gibi bazılarınınki sadece okyanuslardır.

İnsanların çeşitli organlarında yaşayan, farklı sistemlerinde yaşamsal faaliyetlerini sürdüren mikroorganizmaların habitatı ise görevli oldukları organdır. Dolayısıyla habitatlar yalnızca su, hava ve toprak alanları değildir.

Dünyada on binlerce canlı bulunur. Henüz tam sayı da belirlenebilmiş değildir. Bunun en temel nedeni ekosistem içinde canlıların döngü halinde olmasıdır. Bazılarının boyları da mikro boyutlardadır ve dünyanın her yerindeki canlı çeşitliliğinin tespiti tam yapılamamıştır.

Her canlının bir bağlı bulunduğu habitat vardır ve canlılar buraların iklim özelliklerine, sıcaklığına, suyuna ve rüzgârına bağlı olarak kendilerini alıştırırlar. Gerekli iklimsel ve yeryüzü şekillerine uyum sağlayan canlılar bu habitat içinde yaşamlarını devam ettirirler.

Kimi zaman da bazı canlılar yaşam alanlarını mevsimlere göre değiştirirler. Mesela kurak yerlerdeki hayvanların sulara doğru göç etmesi ve yaşamını birkaç ay oralarda sürdürmesi canlıların habitatını kısa süreliğine değiştirmesine sebep olmaktadır.

Özellikle coğrafya biliminde kullanılan habitat kelimesi ilk kez 1978 yılında literatüre girmiştir. O yıl Kanada’da Birleşmiş Milletler Habitat 1 Toplantısı düzenlenmiş, daha sonra da kavram dünya genelinde kullanılır olmuştur.

Habitat Parçalanması

Habitat ile birlikte en fazla söz konusu olan durumlardan birisi habitat parçalanmasıdır. Habitat parçalanmasını biyologlar, habitat alanlarının küçülmesi, tahrip edilmesi ya da yok olması gibi hususlar için kullanmaktadırlar. Parçalanma, fiziksel ve biyolojik olarak ele alınmaktadır.

Biyologlarca habitat parçalanmasına dair sınıflandırılan fiziksel ve biyolojik nedenler şunlardır:

  • Yama Uzaklıkları ve İzolasyon,
  • Matris Alan Miktarı,
  • Geçiş ve Bağlantı Koridorları,
  • Yama Sayısı,
  • Tür Çeşitliliği,
  • Popülasyonun Artış Hızı,
  • Genetik Çeşitlilik,
  • Türün Dağılış Özellikleri.

Biyologlar habitat tahribinin nedenlerini fiziksel ve biyolojik olarak sınıflandırmaktadırlar. Yukarıdaki etmenlere göre de tahribin geliştiğini belirtmektedirler. Tespitler yapıldıktan sonra da tahribin durdurulması ve azaltılması adına çalışmalar gerçekleştirilmektedir.

Habitat Parçalanması Nedir?

Habitat Çeşitleri

Habitat nedir ile birlikte en fazla merak edilen konulardan birisi habitat çeşitleridir. Habitat çeşitleri, canlı türlerinin yaşadığı biyomlar olmaktadır. Biyomlar dağlar, ormanlık alanlar, göletler, akarsular, okyanuslar, bataklıklar, küçük su alanları gibi farklı alanlardır. Fakat yaşam alanları genel kaideler çerçevesinde sınıflandırılmaktadır. Buna göre başlıca habitat çeşitleri şunlar olmaktadır:

  • Su habitatları: Su, pek çok canlı türüne ev sahipliği yapmaktadır. Su habitatları okyanuslar, denizler, göller, bataklıklar ve nehirlerden oluşmaktadır. Su habitatlarında farklı canlı türleri yer almakta, bunlar sürüngenler, amfibiler, omurgasız ve memeli canlılardır. Çok sayıda canlıya ev sahipliği yaptığı için su habitatları son derece önemlidir.
  • Çöl habitatları: Çöl habitatı sıcak ve kurak alanlardan oluşmaktadır. Fakat soğuk çöl alanları da bulunmaktadır. Çöl habitatlarının en belirgin özelliği gece ile gündüz sıcaklık farkının oldukça fazla olmasıdır. Her ne kadar çöl habitatlarının şartları zorlu olsa da bütün zorluklara rağmen adaptasyon sağlamış canlı türleri bulunmaktadır. Çöl habitatında yaşayan canlılar çöl omurgalıları, çöl memelileri, çöl omurgasızları ve çöl bitkileri olmaktadır.
  • Orman habitatları: Dünya genelinde en yaygın habitatlardan birisi orman habitatıdır. Orman habitatları yeryüzünün üçte birini oluşturmakta, çok fazla sayıda canlıya ev sahipliği yapmaktadır. Orman habitatları iklim özelliklerine göre farklılık göstermekte, ılıman, tropik, iğne yapraklı gibi çeşitlere ayrılmaktadır.
  • Tundra habitatları: Bu habitat türü son derece soğuktur. Uzun kışlar ve kışa dayanıklı bitki örtüsü bu habitatın en temel özelliğidir. Kuzey ve güney kutuplarında tundra habitatı bulunmaktadır. Buralarda yaşam koşullarının zorluğu nedeniyle tundra habitatlarında az sayıda canlı bulunmaktadır. Büyük toynaklı memeliler, kutup ayısı tundra habitatlarında varlığını sürdüren canlılardandır.

Habitat Alanlarının Korunması

Ekosistem dünyanın devamlılığı için en temel etkendir bu nedenle habitatların korunması ekosistemin sürdürülebilirliğini doğrudan etkilemektedir. Bozulan ekosistemde biyolojik çeşitlilik azalmakta, büyük bozulmalar olabilmektedir. Bu durumda dünyanın işleyişi açısından riskler ortaya çıktığı gibi türlerin yok olması gibi sorunlar da olabilmektedir. Gerek insanların gerekse diğer canlıların besin ihtiyaçlarının büyük kısmı da habitat alanları sayesinde karşılanmaktadır.

Habitatların yok olması canlı türlerinin yok olma tehlikesini beraberinde getirir. Sert iklim değişiklikleri, doğal afetler de bu bozulmalardan kaynaklı olabilir. Dolayısıyla habitat alanlarının muhafazası canlıların yaşamlarına devam edebilmesi adına çok önemlidir.

Günümüzde habitatların korunması üzerine geniş araştırmalar yapılmakta, biyologlar ve çeşitli kurumlar birçok çalışma gerçekleştirmektedir. Yaşamın devam edebilmesi için de habitat alanlarının korunması gerekmektedir.

Habitat Çeşitleri Nelerdir?

İnsanlara En Uygun Habitat Hangisi?

İnsanın özellikleri, nitelikleri, istekleri, beklentileri, ihtiyaçları vs. açısından en uygun habitat yeryüzüdür. İnsan yerin altında, yani toprak altında yaşamayı tercih ederse bu mümkün değildir. İnsan bedeni bunu kabul etmeyecektir.

Psikolojik olarak insan toprak altında yaşamayı kabul etse dahi burada hareket etmesi mümkün olmadığı, nefes alışverişinin mümkün olmadığı, gıdaya, suya erişiminin olmadığı ortamda yaşaması mümkün olmayacaktır. Kimi canlılar için toprağın altı ya da taşın altı ideal yaşam alanı olurken insanlar için aynı şeyler söylemek mümkün değildir. Mesela bazı canlılar büyük bir taşın altında kaldıklarında orayı kendilerine yaşam alanı haline getirebilirken insanın üzerine düşen taştan kurtulması zordur. Yaşam alanı oluşturması ise mümkün değildir.

Dünyada türlerin oluşumu sürmekte, araştırmalar bazı yeni türlerin oluşmaya devam ettiğini göstermektedir. Bunlar kendilerine yaşam alanı oluşturmaya çalışmakta, bunun için de belirli noktalarda hareket etmektedirler. Mesela penguenler belirli bölgelerden uzaklaşmaya başlamışlar, daha soğuk bölgelere göç etmeye yönelmişlerdir.

Yeni bir habitat oluşumu için ısı, nem ve diğer değerler son derece önemli olup bunlardan yalnızca biri dahi eksik olsa canlı için yaşam oluşmayabilmektedir. Örneğin insanların yaşam alanı için oksijenin olmaması düşünülemez. Ya da tuzlu su balığının yaşam alanında su olsun, ama tuz olmasın demek mümkün değildir. Çünkü onun hem suya hem tuza ihtiyacı vardır. Aksi takrirde yaşaması mümkün olmayacaktır. Her canlının kendine uygun bir yaşam alanı bulunmakta, bu yaşam alanlarının korunması da hayatın devamlılığı için gerekmektedir.

İlginizi çekebilir: Ekoloji Nedir, Ekosistem Nasıl Oluşur?

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN