Biyoloji

Gamet Nedir? Çeşitleri Nelerdir? 1 Gamet Kaç Kromozom

 Gamet Nedir? Çeşitleri Nelerdir? 1 Gamet Kaç Kromozom

Başlıklar

Gamet Nedir?

Fen ve Biyoloji derslerinin “Kalıtım” konusu içerisinde sıklıkla adı geçen gamet, dişi ve erkek üreme hücrelerine verilen genel bir isimdir. Eşeyli üreyen canlılarda, olgunlaşmış ve n kromozomlu olan hücrelere gamet adı verilir. Gameti kısa bir şekilde özetlemek gerekirse, eşeyli üreyen canlılar arasında döllenme esnasında karşı hücre ile bütünleşerek kaynaşan hücredir. Gamet hücreleri, cinsiyet hücreleri olarak da bilinmektedir. Gamet, germ ve cinsiyet hücreleri olarak da bilinmektedir.

1 Gamet Kaç Kromozom?

Gametler bireyin vücudundaki kromozomların yarısını içerir. İnsanlarda 46 kromozom olduğu bilgisi ile örnekleme yaparsak kadın hücresinde 23. Erkek üreme hücresinde de 23 kromozom olduğunu düşünebilirsiniz. İki hücrenin birleşmesi ile 46 kromozomlu sağlıklı birey dünyaya gelir. Bir meyveyi ortadan ikiye kestiğinizde iki parça elde ettiğinizi hayal edin, her bir parçada 23 kromozom olduğunu var sayarak insanların oluşumunda meydana gelen gamet sayısını kolayca hesap edebilirsiniz.

Gamet Nedir?

Gamet Çeşitleri Nelerdir?

Gametler dişi ve erkek hücreler olarak ikiye ayrılmaktadır. Dişi ve erkek bireylerde oldukça farklılık gösteren gamet, iki cinsiyette de farklı özellikte üretilmektedir. Gamet; dişi bireylerde yumurta, erkek bireylerde sperm adını taşır. İnsanlarda yumurta ve sperm adında bulunan gamet hücreleri; dişi bireyde yumurta hareketsiz ve insan vücudundaki hücrelerin en büyüğüdür, sperm ise yumurtadan oldukça küçük ufak bir kafa ile kuyruktan oluşmaktadır. Dişi ve erkek gameti bir araya gelerek birlikte döllenme yolu ile zigotu oluştururlar. Zigotun oluşumu, döllenmesi adına gametlere ihtiyaç duyulmaktadır.

Gametler cinsiyete göre dişi ve erkek gameti olarak ayrılabilse de şekillerine göre de gruplandırılabilmektedir. Dişi ve erkek gamet hücrelerinin bazıları benzer özelliklere sahiptirler. Hatta bazı mantar hücrelerinin gametleri ile alglerin gamet cinsleri tıpatıp aynıdır. Erkek ve dişi gametler arasındaki gametlerin birleşimlerine bazı isimler verilmektedir. Örneğin erkek ve dişi gametlerin boyutları farklı ise bu gametlerin birleşimine heterogami adı verilir.

Heterogami ise 2 şekilde görülebilir:

  • Anizogami,
  • Oogami.

Birleşen gametlerin büyüklükleri arasındaki oran az ise anizogami, aralarındaki fark birbirlerinden oldukça büyük ise oogami adı verilir.

Gamet Çeşitleri Nelerdir?

İnsanlarda olduğu gibi bitkilerde de gamet ve gamet oluşumu söz konusudur.

  • Erkek üreme hücresi 2 bölümden oluşur:
  1. Sapçık,
  2. Başçık.
  • Dişi organ ise 3 bölümden oluşur:
  1. Yumurta,
  2. Dişicik Borusu,
  3. Tepecik.

Bitkilerde ise dişi üreme hücresine yumurta, erkek üreme hücresine ise polen adı verilir. Şimdi dişi gametlerin nasıl oluştuğu hakkında detaylı bilgi verelim. Dişi üreme hücresi olan yumurta, yumurtalıkta oluşur. Bu yumurtalık içerisinde tohum taslakları bulunur. Tohum taslakları ileride tohuma dönüşecek yapılardır.

Tohum taslağında bulunan megaspor ana hücresi mayoz olayını gerçekleştirerek, dört adet megaspor hücresi oluşturur. Bu dört adet megaspordan üç tanesi kaybolur ve bir tanesi kalır. Bu megaspor büyüyerek üst üste üç mitoz olayı gerçekleştirerek sekiz adet çekirdek meydana getirir. Dişi gametler bu şekilde oluşmaktadır. Erkek üreme hücreleri ise erkek organının başçığında bulunan polen keseleri tarafınca oluşturulurlar.

Diploit özellikteki polen ana hücreleri ise mayoz olayı gerçekleştirerek mikrospor adı verilen haploit özellikte dört adet hücre oluşturur. Oluşan her bir mikrospor çekirdeği mitoz gerçekleştirerek iki çekirdekli polenleri meydana getirir. Ancak burada bahsi geçen mitoz olayı endomitozdur. Yani çekirdek bölünmesi gerçekleşir, DNA kendini eşleyebilir ancak sitoplazma bölünmesi gerçekleşmez. DNA’ları aynı olan çifter çekirdekli polenler meydana gelir. Polen bünyesinde olan iki çekirdeğin genetik özellikleri aynı olmasına rağmen, bir çekirdek vejetatif, bir çekirdek generatif çekirdek olarak isimlendirilir. Vejetatif çekirdek polen tüpünü oluşturur ve generatif çekirdek ise sperm çekirdeklerinin oluşmasında rol oynar.

İlginizi çekebilir: Fibronektin Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN