Fabl Nedir? Fabl Örnekleri ve Özellikleri

Başlıklar

• - Fabl Hikayeleri ve Özellikleri
• - Fabl Nedir?
• - Fabl Özellikleri
• - Fabl Yapısı
• - Fabl Bölümleri
• - Dünya Edebiyatında Fabl
• - Türk Edebiyatında Fabl
• - En Ünlü Fabl Yazarları
• - Kültür Sanat Alanında Fabllar
• - Fabl Okumanın Faydaları

Fabl Hikayeleri ve Özellikleri

Edebi eserler kültür, sanat dünyasının en büyük varlıklarıdır. Yerel edebi eserler aynı zamanda dünya edebiyatını oluştururlar ve her toplum kendinden bir şeyler katarak ortaya çok büyük bir zenginliğin çıkmasına vesile olur. Asırlar boyu bir silsile halinde edebi eserler devam eder ve çağın imkân ve olanaklarıyla şekillenmeyi sürdürür. Adeta bir kartopu misali yenileri eklendikçe hazine artar. Bu noktada farklı edebi türler bulunur ve bunlardan birisi de fabldır. İnternet ortamında da daha çok fabl hikayeleri ve özellikleri, dünya ve Türk edebiyatında fabllar, fabl örnekleri gibi aramalar yapılmaktadır.

Fabl; hikâye, roman, şiir, tiyatro gibi çok sayıdaki edebi türlerden birisidir. Ancak diğer edebi türlere nazaran en eski türlerdendir. Sözlü geleneğin ilk yıllarından bu yana hem Türk edebiyatında hem de dünya edebiyatlarında fabl örnekleri vardır ve bunlar türün temel özelliklerine göre varlıklarına devam etmektedir. Bu yazımızda fabla dair bütün detayları bir araya getiriyoruz.

Fabl Nedir?

Fabl hayata dair dersler veren, kahramanları insan dışı varlıklardan oluşan masalımsı hikayelere denir. Fabl kelimesinin kökeni “fabula” kelimesine dayanır ve bu Latince kelimenin manası “hikaye”dir. Ancak zaman içinde fabl davranış kuralı, ahlak ilkesi anlatan kısa edebi türün adı haline gelmiştir.

Fabllar sembolik, yan simgesel hikayelerdir ve bu tür hikayelerin kahramanları çoğu kez hayvanlardır. Hikâye kahramanı olan bu hayvanlar kendi özelliklerini korurlar; fakat aynı zamanda insan gibi konuşurlar ve anlatılanların sonunda bir ders verme amacı vardır.

Fabl türü her ne kadar kendi adıyla anılsa da kimi araştırmacılar tarafından Türkçeleştirme uğraşı sonunda “öykünce” şeklinde adlandırılmaktadır. Fakat öykünceden ziyade “hayvan masalları” şeklinde anılmaktadır. Bu tür hikayelerde hayvanlar tıpkı bir insan gibi karakter sahibidirler. Konuşurlar, düşünürler ve çoğu kez bir sorunu çözmeye çalışırlar. Özellikle çocuk edebiyatı eserleri arasında fabl eserlerine yer verilir. Böylece çocukların ahlak ve kişilik gelişimi desteklenmeye çalışılır.

Fabllar ekseriyetle güldüren, eğlendiren ve bunu yaparken de düşündürüp eğiten edebi eserlerdir. Çoğunlukla fabl metinlerinde şiirsel bir dil karşımıza çıkar ve olaylar akıcı şekilde işlenir. Çocukların daima ilgisini çeken hayvanlar bu eserlerde farklı maceralar yaşarlar. Başlarından çeşitli olaylar geçer ve onların ilgisini çekecek şekilde kurgulandığı için verilen mesaj da daha rahat alınacak şekilde işlenir.

Fabllarda edebi sanatlara çok sık başvurulur. Özellikle intak sanatı fablın en temel unsurudur. İntak, insan dışı varlıkların tıpkı insan gibi konuşturulmasıdır. Bir insan söylüyormuş gibi diğer varlıklar düşündürülür, düşündüklerini de söze dökerler.

En çok kullanılan edebi sanatlardan bir diğeri teşhistir. Teşhis de kişileştirme sanatıdır. Teşhiste insan dışı varlıklar insan gibi kişiselleştirilirler. Bu tür edebi eserlerde hayvanlar, bitkiler aralarında konuşturulurlar.

Fablların ortaya çıkış amacı öğüt vermektir. Özellikle de çocuklara iyi davranışları öğütlemek ve kötü davranışlardan kaçındırmak istenir. Fakat ahlak ve kültür öğeleri doğrudan doğruya değil, konunun gelişimi içinde sezdirilerek aktarılır. Soyut kavramlar çocuğun anlayış düzeyine indirgenerek somutlaştırılır.

Fabllarda işlenen konular son derece çeşitlidir. Hemen tamamı da insanın toplumsal yaşamına ait konulardır. İyi – kötü, korkak – cesur, zengin – fakir, yalancı – dürüst gibi çeşitli kavramlar bir hikâye kurgusu üzerinden hayvanlar arasında geçer. Hayvan karakterler ile çeşitli davranışlar özdeşleşmiştir ve bunlardan doğru davranışları kazananlar övülür. Yanlış olanlarsa yerilir ve hikâyenin sonunda kazanan doğrular olur. Kıskançlık, tembellik, korkaklık gibi yönler dışlanırken paylaşmak, yardımseverlik, dürüstlük, cesaret, çalışkanlık gibi özellikle ön plana çıkarılır.

Fabllar masal kökenli bir edebi türdür. Kendilerine has özellikleriyle masalın bir kolunu oluştururlar. Fabl metinleri bir hikâye planı dahilinde oluşturulur ve üç bölümden meydana gelirler. Bir sözlü edebiyat ürünü olan fabllar dünyanın en eski edebi türlerinden birisi olmakla birlikte yazılı edebiyata da dahil olmuşlardır ve bugün dahi doğrudan roman, hikâye, şiir gibi yazılı kitap halinde okuyuculara sunulan fabl eserleri mevcuttur. Her fabl bir ana fikir taşır ve bu ana fikir, hayvanlar tarafından temsil edilen kahraman aracılığıyla en yalın şekilde aktarılır.

Fabl Özellikleri

Fabl türündeki eserlerin sayısı hem Türk edebiyatında hem de dünya edebiyatında çok fazladır. Ancak hemen tamamının ortak özellikleri vardır ve bunları fablların özellikleri olarak nitelendirebiliriz. Fablların en bariz özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:

• Fabllar hem nazım hem nesir biçiminde yazılabilmektedir.
• Bütün fablların sonunda kıssadan hisse, yani bir ahlak dersi vardır. Bu ders kısa, açık ve nettir. Ancak ders, doğrudan doğruya değil de hikâyenin doğal bir neticesi gibi aktarılır. 
• Fabllarda hayvanlar tıpkı insan gibi davranırlar ve konuşurlar. Bu yüzden özellikle intak ve teşhis edebi sanatları kullanılır. 
• Fabllarda gündelik hayatla ilgili dersler ve öğütlere yer verilir. Didaktik metinlerdir. Okurlar ve dinleyiciler çoğu kez verilen öğüdün ne olduğunu rahatlıkla anlayabilirler. Verilen öğüt eserin herhangi bir yerinde, çoğu kez de sonunda bir özdeyiş, bir atasözü biçiminde belirtilir. 
• Fabllar özellikle ahlak ilkeleri üzerine kuruludur ve insanların pek çok kusurlu yönüne bu eserlerde yer verilir.
• Fabllarda olaylar somutlaştırılarak, hareketli şekilde anlatılır. Hem güldürür hem eğitir.
• İnsanlık tarihinin her evresinde, her zaman yaşanan dürüst – hileci, cesur – korkak, iyi – kötü, aç gözlü – tok gözlü gibi çatışmalar sanki hayvan kahramanlar arasında geçmişçesine yansıtılır.
• Fabllar özellikle çocuk eğitiminin vazgeçilmez unsurlarından birisidir. Çocuklara bu hikayelerle yardımseverlik, özveri, kanaatkarlık, iyi niyet gibi davranışlar kazandırılabilir. 7-15 yaş arasındaki çocuklar da hususiyetle bu tür eserleri dinlemekten, okumaktan mutluluk duyarlar. 
• Kıskançlık, kanaatkarlık, paylaşımcılık, tamahkarlık gibi kavramların normalde çocuklarca anlaşılması oldukça güçtür. Oysa bu kavramlar somut olaylarla anlatıldığında çok daha anlaşılır ve daha eğitici olmaktadır.
• Hayvanlar küçük yaşlardan itibaren çocukların ilgisini çeker ve fabllarda da hayvanlar olduğu için çocuklarca sevilir. Hikayelerin kısa oluşu çocukların dikkatinin dağılmasını engeller ve sıkmaz. Bu nedenle de çocuk eğitiminde oldukça yararlıdırlar.
• Fabllar eğlendirici ve sevimli hikayelerdir.
• Fabllar dramatizasyona uygundur. Böylece anlatımdaki hareketlilik eyleme dönüştürülebilir ve yaşayarak öğretir.
• Fabllar olay anlatır. Bu yüzen hareketlilik ve merak vardır. Bu da çocukların ilgisini çekmeye yardımcı olur.
• Fabllar akılda kalıcı metinlerdir. Rahatlıkla bellekte saklanabilir. Bu yüzden de sözlü geleneğin en güçlü olduğu alanlardan birisidir. 
• Fabllarda anlatılan olaylar hayvanların yaşamına uygun yerlerde, yani daha çok ormanda, köyde ve diğer kırsal alanlarda geçer.
• Anlaşılırlığın kolay olması için fabllarda açık ve sade bir dil tercih edilir. 
• Fabllarda yaşanmış olaylar değil, kurgulara yer verilir. 
• Fabllarda sıklıkla olağanüstü olaylara yer verilmektedir.

Fabl Yapısı

Fabllar dört öğeden oluşmaktadır. Bunlar; kişiler, olay, yer ve zamandır.

Kişiler: Bütün hikayelerde olduğu gibi fabllarda da konu olan olay kişiselleştirilmiş en az iki hayvan arasında geçmektedir. Hayvanlardan birisi iyi ahlakı temsil ederken diğeri kötüyü temsil eder. Kimi fabllarda ikinci dereceden kişiler de bulunmakla birlikte çoğu kez ikinci dereceden kişi yoktur. Kişilerin betimlemelerine yer verilmez. Hayvanlar çoğu kez alışkın olduğumuz özelliklerle karşımıza çıkar. Mesela tilki kurnazlığı, aslan cesareti, kaplumbağa azmi temsil eder. Dolayısıyla kişiler derinlemesine duygu çözümlemeleriyle değil, esere konu olan yönüyle fabllarda yer alır.

Olay: Fabllar olay hikayeleridir ve olaylar günlük hayatta her zaman karşılaşılabilecek olaylardır. Hemen her olay fabllarda karşımıza çıkabilir. Kahramanın eyleme dönüşmüş istek, beğenme, özlem, korku, öfke gibi duygularında olaylar ortaya çıkar. Fablın gövdesinde tek bir olay yer alır ve burada bütün detaylar fablda verilmek istenen ders üzerine kurgulanır.

Yer: Aslında fablların geçeceği yer konusunda herhangi bir kısıtlama yoktur. Fakat genel itibariyle fabllara baktığımızda olay yeri orman, der, göl kenarı, kır, ova, çiftlik gibi daha çok hayvanların yaşam alanlarıdır. Yer betimlemeleri de derinlemesine değil, yüzeyseldir. Abartıya kaçılmaz ve olay yeri olayın gelişimine göre değişebilir. Hayvanın özelliklerine göre yer unsuru da yeniden düzenlenebilir.

Zaman: Fabllardaki olaylar bir zaman diliminde geçer ve zaman, kronolojiktir. Tam zaman belirtilmez ve olay olağan zaman akışı içinde akar.

Fabl Bölümleri

Fabllar çeşitli bölümlerden oluşur. Olaylar bu bölümlere göre gelişir ve sonuca erer. Bunlar başlıca dört bölümdür: serim, düğüm, çözüm, öğüt.

Serim: Bu bölümde fablda anlatılacak hayvan bulunduğu çevresel koşullar içinde tanıtılarak hakkında bilgi verilir.

Düğüm: Olayın asıl geliştiği bölümdür. O çevrede verilmek istenen derse göre olay gelişir. Düğüm bölümünde sık ve kısa konuşmalar olur. Birkaç konuşmayla olay düğümlenir ve çözüme muhtaç hale gelir.

Çözüm: Düğüm bu bölümde çözülür ve olay beklenmedik şekilde biter. Fablın en kısa bölümü çözüm bölümüdür.

Öğüt: Bu son bölümde ana fikir öğüt niteliğinde dinleyici ya da okuyucuya aktarılır. Çoğu zaman sonda olsa da kimi zaman öğüt bölümü başta da yer alabilir. Hatta bazen sonuç okuyucuya bırakılarak sadece sezdirilir. Fablın tamamına sindirilerek verilir.

Dünya Edebiyatında Fabl

Fabl türünün geçmişi çok eskilere dayanmaktadır. Bugün hala ilgiyle okunan ve çocukların eğitiminde ilgiyle kullanılan fabllar ilk etapta iki koldan gelişimini sürdürmüştür. Doğu kolunda fablın ilk örneklerini Hint edebiyatında görüyoruz. Hint edebiyatındaki fablların ilk yazılı örnek Pançatantra masalları olduğu tespit edilmiştir.

Pançatantra masallarının yazılış tarihi M.Ö. 100 – 3000 yılları arasıdır. Eserin yazarının kim olduğu ve ne zaman yaşadığı tam olarak tespit edilememiştir. Yine Hint edebiyatındaki bir diğer örnek Kelile ve Dimne adlı eserdir. Bugün hala en çok bilinen ve en fazla sevilen fabllar arasında Kelile ve Dimne yer almaktadır. Eserin yazım tarihinin M.Ö 300 yılları olduğu düşünülmektedir. Eser, Beydeba adında bir kişi tarafından oluşturulmuştur ve bu kişinin bilgin bir filozof olduğu kabul edilmektedir.

Dünya edebiyatında fabl dendiği zaman ilk ve en önemli örneklerinin Beydaba tarafından yazıldığı kabul edilmektedir. Beydaba Kelile ve Dimne adlı eserini Hint hükümdarı Debşelem zamanında yazmış ve ona sunmuştur. Bu eserde felsefe, eğitim, yurt yönetimi gibi alanlarla alakalı sorunlar dolaylı şekilde tartışılmış, eleştirilmiştir.

Kelile ve Dimne’nin birinci bölümünde hikayelerin kahramanları iki çakaldır. Bunlardan Kelile (Kalilag) açık sözlülüğü ve doğruluğu temsil etmektedir. Dimne (Damnag) ise iftira ve yalanının temsilcisidir. Debşelem döneminde zulmü ile tanınmış birisidir ve Beydaba hayvan hikayeleri aracılığıyla onu uyarmak, ona doğru yolu göstermek, iyi bir yönetici olmasın telkin etmek amacıyla eserini kaleme almıştır.

Doğu edebiyatındaki ünlü fabllardan bir diğeri Şeyh Sadi’nin 13. Yüzyılda yazmış olduğu Gülistan adlı eseridir. Bu eserde yöneticilerin tutum ve davranışlarından sohbet adabına kadar çok farklı konular işlenmiştir. Sözlü ve yazılı olarak eserdeki hikayeler kuşaklar arası aktarılmış, pek çok Doğu ve Batı diline tercüme edilmiştir.

Fabl Batıda da kendini göstermiştir. Bu alanda Ezop (Aisopos) batıdaki ilk fabl yazarı olarak kabul edilir. Ayı zamanda dünya edebiyatında düzenli fabl yazıcılığının da başlatıcısıdır. Ezop’un M.Ö 650 – 620 yıllarında yaşadığı tahmin edilmektedir. Baskıcı bir rejim döneminde yaşamış olan Ezop düşüncelerini ufak hayvan hikayeleriyle anlatma yoluna gitmiştir. Bugün dünyanın hemen birçok diline Ezop masalları şeklinde çevrilmiştir.

Batıda fabl alanında Ezop’tan sonra en büyük üne sahip kişi La Fontaine’dir. Fransız yazar ve şair La Fontaine 1621 – 1695 yılları arasında yaşamıştır. O güne kadar nesir olarak dilden dile anlatılan ve yazılan Ezop Masallarını La Fontaine yenden kaleme almış, manzum biçime çevirmiştir. Böylece yetişkinlerin de ilgi duyduğu metinler haline getirmiştir. Kendinden önce bu alanda yazılmış eserlerden de yararlanan yazar, öğüt bölümlerini metinlerin sonuna koymuştur. Eleştirmek istediği kişileri eserlerinde yermiş, onları küçük duruma düşürmüş, eleştirisini edebi bir çerçevede yapmıştır.

Fabl yazımı her zaman devam etmiş, yazılı modern edebiyatın da en güzel eserleri arasında fabl türündeki çalışmalar yer almıştır. R. Kipling, O. Wilde, Lewis Caroll, James Thurber, Tolkien, George Orwell en bilindik fabl yazarlarındandır. Mesela İngiliz yazar George Orwell’ın kaleme aldığı Hayvan Çiftliği bugün ülkemizde ve dünyada fabl ve yergi türünün başyapıtlarından birisi haline gelmiştir.

1940’lardaki reel sosyalimin bir eleştirisi olan Hayvan Çiftliği’mde kahramanlar hayvanlardır. Bir çiftlikte yaşayan hayvanlar kendilerini sömüren insanlara başkaldırırlar. Ardından çiftliğin yönetimine el koyarlar. Amaçları daha eşitlikçi bir toplum düzeni oluşturmaktır. Aralarında en akıllıları olan domuzlar bir önder takım kurar. Fakat devrimden sonra onlar da yoldan sapar. Domuzlar insanlardan daha baskıcı, daha acımasız bir düzen kurarlar. Bir Peri Masalı alt başlığıyla çıkan Hayvan Çiftliği masalsı anlatımı, eğlendirici dili ve güldürü öğeleriyle öne çıkar. Fakat tamamında diktatörlük eleştirisi vardır. Yazıldığı dönemden bu yana da geçmişi eleştirerek başa gelen, sonra diktatör olanların yerildiği durumlarda örnek eserlerin başında gelmektedir.

Türk Edebiyatında Fabl

Dünya edebiyatında olduğu gibi Türk edebiyatında da çok sayıda fabl örneği mevcuttur. Edebiyatımızda fabl niteliğinde birçok eser kaleme alınmış olduğu gibi çeviriler de mevcuttur. Gerek La Fontaine gerekse Ezop’dan defalarca çeviri yapılmış, bu çevirilerde çevirmenler kendi edebi dillerini kullanmışlar, dipnotlar düşmüşler, uyarlamalarda bulunmuşlardır.

Türk edebiyatındaki ilk fabl örneği 15. Yüzyılda Şeyhi tarafından kaleme alınan Harnâme kabul edilmektedir. Harnâme mesnevi türünde kaleme alınmıştır ve 126 beyitten oluşmaktadır. Şeyhi aynı zamanda bir hekimdir ve Çelebi Mehmed’i tedavi ettiği için kendisine Tokuzlu adındaki köy hediye edilir. Köye doğru yola çıkan Şeyhi yolda eşkıyalar tarafından hem soyulur hem de dövülür. Bunun üzerine de bu eserini yazar. Eserde öküze özenen, ancak sonunda canından olan bir eşeğin hikayesine yer verilir.

Yine Mevlanâ’nın Mesnevî’sinde fabl türüne örnek gösterilebilecek birçok hikâye vardır. Hikayelerde verilmek istenen mesajlar çeşitli hayvanlar aracılığıyla aktarılmaktadır.

19. yüzyılda Ahmet Mithat Efendi’nin Kıssadan Hisse adlı eseri karşımıza çıkmaktadır. Ahmet Mithat Efendi zaten eserlerinin tamamında halkı aydınlatmak, eğitmek, bilgilendirmek, farklı yaş gruplarına özel bilgilendirici ve eğitici metinler kaleme almak için çalışmıştır. Kıssadan Hisse adlı eserindeyse ahlaki dersler vermeyi amaç edinmiştir. Ezop’tan, La Fontaine’den çeviriler yapmış ve kendi yazmış olduğu fabllarla birlikte bir kitap meydana getirmiştir.

Recaizade Mahmut Ekrem de aynı yıllarda özellikle La Fontaine’den çok sayıda çeviri yapmıştır. Horoz ile Tilki, Karga ile Tilki, Kurbağa ile Öküz, Ağustos Böceği ile Karınca, Meşe ile Saz Recaizade Mahmut Ekrem’in çevirisini yaptığı ve bu alanda Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunduğu fabllardır.

Ali Ulvi Elöve’nin Çocuklarımıza Neşideler adlı şiir kitabı bir diğer fabl örneğidir. Bu şiir kitabında şair, Victor Hugo, La Fontaine, Lamartine’den yaptığı çevirilere yer vermiştir. Bunlardan esinlenerek kendi yazdığı fabl türündeki şiirleri de kitabına eklemiştir.

Nabizade Nazım’ın Bir Sansar ile Horoz ve Tavuk adlı eseri de Türk edebiyatının güzel fabl örneklerinden birisidir. Yine Tarık Dursun Kakınç’ın fabl türünde çok sayıda eseri vardır. Yazar, La Fontaine’den, Ezop’tan, Krilov’dan çeviriler yapmıştır. Yine kendisi de hayvanlarla alakalı çok sayıda hikâye yazmıştır.

En Ünlü Fabl Yazarları

Fabl dünya edebiyatının en eski türlerinden biridir. Aynı durum Türk edebiyatı için de geçerlidir. Bunda fablın hem manzum hem mensur olarak yazılabilmesi, bir hikayeleme yönteminin kullanılması etkili olmaktadır. 

Bu açıdan en ünlü fabl yazarlarını şöyle sıralayabiliriz:

• Beydeba,
• Şeyh Sadi,
• Ezop,
• Jean de La Fontaine,
• Lewis Caroll, 
• R. Kipling, 
• Antoine de Saint-Exupéry,
• O. Wilde, 
• Tolkien, 
• Richard Bach,
• James Thurber,
• George Orwell,
• Gaius Iulius Phaedrus,
• Henry Rider Haggard,
• Jill Abramson,
• Sulhan-Saba Orbeliani,
• Şeyhi,
• Ahmet Mithat Efendi,
• Recaîzade Mahmut Ekrem,
• Ali Ulvi Elöve,
• Tarık Dursun Kakınç,
• Nurullah Ataç, 
• Orhan Veli Kanık, 
• Vasfi Mahir Kocatürk, 
• Sabahattin Eyüboğlu,
• Yaşar Kemal,
• Tarık Dursun K. vd.

Kültür Sanat Alanında Fabllar

Fabllardan günümüzde pek çok farklı şekilde yararlanılmaktadır. Mesela çizgi filme uyarlanan fabllar oldukça fazladır. Bir kitabın beyaz perdeye aktarılması çocuklara hem kitap okuma sevgisini aşılamakta hem de sinema gibi kültürel bir etkinlik kazandırmaktadır.

Özellikle çizgi filmlerde fablları fazlaca görebiliyoruz. Elbette bir çizgi filmde fablın bütün özelliklerini göremeyebiliyoruz. Fakat kurgu ve hikâye açısından fabllar çizgi filmlere önemli bir kaynak olmaktadır. Hayvan figürlerini kullanan ilk çizgi film 1922 yılında dünyaya tanıtılmıştır. Walt Disney Miki Fare, Roger Rabbit, Küçük Domuzlar, Kül Kedisi, Pamuk Prenses Yedi Cüceler, Pinokyo ve daha birçok yapıma imza atmıştır. Walt Disney çizgi filmlerinde hayvanlara insan davranışı vermiş, onları konuşturmuş, insanlara ders vermek amacı gütmüştür. Bu yönüyle de bazı araştırmacılar onu çağın Ezop’u ya da La Fontaine’i olarak adlandırmaktadır.

Çizgi filmlerin çocukların zihinsel gelişiminde büyük etkisi vardır. Fakat geçmişten bu yana çizgi filmler üzerine yapılan araştırmalarda şiddet unsurlarının çok fazla olduğu görülmektedir. Oysa fabllardan uyarlanan çizgi filmlerde şiddet ve diğer olumsuz unsurlar çok daha azdır. Bu filmlerde hayvan karakterler ya hikâyenin baş kahramanı ya da insanlara yardımcı olarak karşımıza çıkmaktadır. Fabllar doğada geçtiği için fabllardan uyarlanan çizgi filmler çocukların aynı zamanda doğayı, yaban hayati tanımalarına da yardımcı olmakta hem eğlendirmekte hem de öğretmektedir.

Benzer nitelikte olsa da teknik detayları ile çizgi filmler sinemalardan farklıdır. Teknoloji alanındaki gelişmelerin artmasıyla birlikte animasyon alanında çok büyük gelişmeler olmuştur. Bugün sinema sektörü içinde animasyonun apayrı ve devasa bir yer vardır. Televizyonlarda, reklam filmlerinde kullanılabilen animasyon tekniği fabllardan da yararlanabilmektedir.

Walt Disney sinemaya uyarlanan fabllarda da birbirinden güzel örnekler vermiştir. Shrek, Köpekbalığı Hikâyesi, Kayıp Balık Nemo, Aslan Kral, Kahraman İnekler, Kung Fu Panda, Pisi Kedi Kötü Ellerde, Buz Devri, Bonbon İnek ve daha pek çok sinema filmi çekilmiştir. Bu filmler başta çocuklar olmak üzere her yaştan kişinin ilgisini çekmiş, beğenisini kazanmıştır. Bu yapımlar fabl türünün özelliklerini barındırmakla birlikte sinema teknikleriyle birleştirilmiş, çocuklara hayvan sevgisini aşılamada, hayvanları ve doğayı tanımalarında etkili olmuştur. Aynı zamanda hoş vakit geçirmek, ailecek eğlenmek için de son derece verimli bir kaynak olmuşlardır. Günümüzde hem sinema hem de televizyon yapımları kendilerine kaynak aramakta, fabllar bu alanda büyük bir zenginlik sunmaktadır.

Fabl Okumanın Faydaları

Fabl her zaman en çok okunan edebi türlerden birisidir. Her ne kadar başta çocuk eğitiminde fabllardan yararlanılsa da bu eserler her kesimden insana eğlenceli gelmektedir. Bu yüzden okumayı keyifli hale getirerek okuma alışkanlığı kazandırılmasında ve okumanın düzenli hale getirilmesinde önemli bir etkendir. Dinlendiği zaman da insanlar fabllardan keyif almaktadır.

Fabl başta çocuklar olmak üzere okuyan ve dinleyen herkesin hayal gücünün gelişmesine yardımcı olmaktadır. Hayvanlar kişiselleştirildiği ve konuşturulduğu için ortada yeni bir şey vardır ve her yeni şey beyin fonksiyonları arasında bağlantıların arttırılmasını desteklemektedir. Bu yüzden hayal gücünün geliştirilmesine, beyin faaliyetlerinin arttırılmasına fayda sağlamaktadır.

Fablların sonunda iyiler kazanmakta, kötüler cezalandırılmaktadır. Bu nedenle sorun yaşayan, kötülük gören, psikolojik desteğe ihtiyacı olan kişilerin motive edilmesinde etkilidir. İnsanların umutlarının artması için fabllardan yararlanılabilmektedir.

Her fabl bir öğüt taşır. Ana fikir barındırır. Bu da insanların düşünmelerine sebep olur. İnsanların sorgulamalarına, iyiyi kötüyü ayırt etmelerine, doğruyu yanlışı sorgulamaya yardımcı olmaktadır.

Fabl günlük hayatta karşılaşılan olaylara dışardan tarafsız bir gözle bakmayı öğretir. Empati kurmaya yardımcı olur. Kişilerin başlarına gelen ya da gelebilecek durumları tarafsız şekilde yorumlamasına, iyiye kötüye daha net bakabilmelerine faydalı olur.

Fabllar ders verme amacı güder. Her fablın bir öğüdü vardır ve kıssadan hisse çıkartır. Bu, hayatın her alanı ile, her konuyla alakalı olabileceği için hayata farklı bakış açılarından yaklaşmaya yardımcı olur. İyiler kazandığı için insanları iyiliğe teşvik eder. Kötü davranışlardan uzaklaşmaya, iyi davranışlar kazanmaya yönlendirir. Toplumsal hayatın düzenlenmesine faydalı olur. Dolayısıyla fabl okumanın, dinlemenin pek çok faydası vardır ve bu faydalar kişiye, yaşanılan olaylara, çıkarımlara, okunma durumuna vs. göre farklılaşabilir.

İlginizi çekebilir: Öykü Nedir? Öykünün Özellikleri ve Türk Edebiyatında Öykü

En İyi Yazarlar (Tüm Zamanların En İyi 20 Yazarı)