Kimdir

Thomas Edison Kimdir, İcatları Nelerdir?

Thomas Edison Kimdir, İcatları Nelerdir?

Başlıklar

Thomas Alva Edison 11 Şubat 1847’de Milan, Ohio’da (ABD) doğmuş ve icatlarıyla 20. Yüzyıl yaşamını büyük ölçüde etkilemiş olan Amerikalı iş adamı ve mucittir. Edison’un bazı icatları bütünüyle orijinal olmakla birlikte, bir kısmının geliştirilmesinde yüzlerce işçinin payı da vardır. Buna karşın Edison, elinde olan ve kendi adını taşıyan ABD patentiyle tarihin en verimli ve en önemli mucitlerinden biri olarak değerlendirilir. Patentlerinin birçoğunda ABD haricinde Fransa, İngiltere ve Almanya onayları da mevcuttur.

Thomas Edison’un Hayatı

Edison yedi kardeşin arasında en küçük olanıdır ve babası Kanadalı Samuel Edison, annesi ise Nancy Matthews Elliott’tur. Ailesiyle birlikte henüz yedi yaşındayken Michigan eyaletinin Port Huron kasabasına yerleşti ve eğitimine burada başladı. Ancak ilköğretim yıllarında algı bozukluğu veya yavaşlığı gerekçesiyle okuldan uzaklaştırıldı. Bu olayın ardından evlerinin bodrum katında kendisine bir kimya laboratuvarı kurdu ve bilhassa kimya deneyleri ile volta kaplarından akım (elektrik) elde etmek konusuna merak duydu. Bir müddet sonra kendi başına Mors alfabesini öğrendi ve bir de telgraf aleti yaptı. O dönemlerde yaşadığı ağır bir hastalık nedeniyle kulakları rahatsızlandı ve zor duymaya başladı.

Thomas Edison

Thomas Alva Edison, meraklı ve araştırmacı yapısından dolayı öncelikle kimya ve fizik alanlarına ilgi duydu. Edison’un öğretmen olan annesi, ona her konuda destek oluyor ve okuma alışkanlığı konusunda yardımcı oluyordu. Annesinin bu desteklerine karşılık, sürekli okuyor ve yeni bir şeyler ortaya çıkarmaya gayret gösteriyordu. Edison 12 yaşına geldiğinde ailesine katkı sağlamak için, yaşadıkları kentin tren istasyonunda dergi, gazete ve şeker satıyordu. Aynı zamanda da küçük baskı makinesiyle az sayfalı bir gazete basıp satıyordu (Weekly Herald). Edison, tüm bu işlerden kazandığı parayla kendine bir kimya laboratuvarı kurdu. “Experimental Research in Electricity” (Michael Faraday) adlı kitabı okuyan Edison, bu kitaptan oldukça etkilendi ve Faraday’ın deneylerini tekrarlayarak, çalışmalarıyla ilgili notlar tutmaya başladı.

Edison, bir gün trende deney yapmaya çalışırken yere döktüğü fosforun yanması ile yangına neden oldu ve trendeki işinden kovuldu. Daha sonra iç savaşın patlak vermesiyle, savaşa giden telgrafçıların yerine yeni bir işe başladı. Bu dönemde 16 yaşına gelen Edison, kendine bir telgraf cihazı tasarladı ve böylece ilk icadını yapmış oldu. Aynı zamanda, mesajları kaydeden farklı bir cihaz daha icat etti. Çalıştığı telgraf şirketinde, özellikle gece vardiyalarında kimya deneylerine devam eden Edison, yerlere döktüğü asidin iş yerine zarar vermesi sonucu bir kez daha işten kovuldu.

Bu olayın ardından, 1869 yılında borç aldığı 35$ ile New York’a gitti ve burada bir binanın bodrum katında kalmaya başladı. Bir gün kaldığı binadaki borsa şirketine ait olan telgraf cihazı arıza yaptı ve bu cihazı tamir eden Edison, şirketin sahibi tarafından işe alındı. İşe başladığı yıl tek seferde 4 telgraf çekebilen bir cihaz daha geliştirerek patentini aldı ve cihazın üretim hakkını 40.000 dolara başka bir firmaya sattı. Sürekli icat yapan ve patentlerini satan Edison, 1874 yılında en gelişmiş araştırma laboratuvarının sahibi oldu.

Thomas Edison Kimdir

Edison Ampulü Nasıl İcat Etti?

Dinamo makinesinin imalatçısı olan William Wallace, yeni yaptığı elektrik lambasını incelemek için Edison’u davet etti. Bu elektrik lambası, tahta çerçevelere sahip iki kollu ve tam karşısında grafit bir plaka olan basit bir cihazdı. Elektrik akımı, iki plakayı birleştiriyor ve mavi bir ışık yayı şeklinde görünüyordu. Ayrıca gözleri kamaştıracak derecede bir alev, plakaların hemen erimesine neden oluyordu. Bu görüntüden oldukça etkilenen Edison’un aklına “Elektrik ışığı” fikri geldi. O dönemlerde aydınlatma gaz lambaları ve mum sayesinde yapılıyordu.

Bu sistemi değiştirmek isteyen Edison, iş arkadaşlarıyla birlikte kendi laboratuvarında işe koyuldu. Edison ve arkadaşlarının yaptıkları denemelerde, cam ampuller içerisinde hava boşaltılıyor ve bu deneyler sırasında kullandıkları maddenin alev alması önleniyordu. Birçok denemenin ardından, kömürleştirme işleminden geçirdikleri mukavva, mantar, Hindistan cevizi kabuğu ve hatta laboratuvarı ziyarete gelen misafirlerinin sakalı gibi malzemeler kullanılmasına rağmen, Edison’un yapmak istediği dayanıklı ve ucuz ampul yaratılamadı.

Edison’un iş arkadaşları onu bu işten vazgeçirmeye çalışsalar da, o yaptığı her işlemi not etti. 1879 yılında neleri değiştirebileceğini düşünürken, ceketindeki bir düğmenin koptuğunu ve bir iplik parçası sarktığını gördü. Aniden yerinden fırladı ve laboratuvarına koşarak, bir yumak ipliğin kömürleştirilmesini istedi. Yapılan bu son denemede havası boşaltılan ampulün içerisindeki iplik, elektrik verdiklerinde kızardı ve sarı bir ışık verdi. Ampul uzun bir süre sönmedi ve Edison böylece amacına ulaşmış oldu. Yaptıkları çalışmalar neticesinde 900 binanın elektrik şebekesini kurmak, elektrik santrali yapmak, yaklaşık 14.000 adet ampul yapmak ve binlerce sayaç yerleştirmek gibi işler aldılar.

4 Eylül 1882 tarihinde Edison’un direktifiyle tüm şehre elektrik akımı verildiği an, birçok binanın ampulleri yandı ve çevreye elektrik enerjisinden kaynaklanan ışıklar yayıldı.  Edison bu buluşuyla dönemin en büyük meraklısı olarak kabul edildi ve tüm dünyanın tanıdığı bir isim haline geldi.

Thomas Edison Biyografi

Edison’un Bilinen Diğer İcatları

  • Elektrikli oy kaydedici (Thomas Edison’un kabul gören ilk icadıdır) - 28 Ekim 1868
  • Dünyanın ilk Endüstriyel Araştırma Laboratuvarı – 1876
  • Ses kayıt cihazı (Fonograf) – 1877
  • Gramofon (Sesi kaydedip tekrarlayan cihaz) – 1877
  • Sesli telgraf sistemini geliştirdi ve günümüzdeki telefon sistemlerinin temelini attı – 1879
  • Elektrik ampulü (karbon flamanlı) – 21 Ekim 1879
  • Isıtılan bir flamanın, moleküler boşlukta elektron yaydığını ortaya çıkardı (Edison etkisi) – 1883.

Thomas Edison ve Nicola Tesla Rekabeti

Edison’un 19. Yüzyıl’ın sonlarına doğru ampulü icat etmesinden sonra elektriğe olan talep fazlasıyla artmıştı.  New York halkı adeta evlerine elektrik bağlatmak için birbirleriyle yarışır hale gelmişti. Tam bu zamanlarda Edison’un DC (doğru akım) ilkesine karşılık, AC (alternatif akım) prensibini savunan Tesla, New York’taki bir toplantıda gösterişli bir konferans verdi. Bu konferansta tek ve çok fazlı alternatif akım sisteminin tanıtımını yapan Tesla’nın sunumu, birçok mühendis tarafından takdir topladı. Çünkü bu akım, elektrik enerjisi iletimindeki kısıtlamaların önlendiğini gösteriyordu.

Tesla, yapmış olduğu çalışmalardan Edison’a da bahsetti ancak beklediği cevabı alamadı. Ayrıca ona, bu tarz teorik çalışmalarla zaman harcamak yerine kendi firmasında çalışmayı teklif etti. Thomas Edison’un şirketi ise o dönemde şehirlere elektrik sağlayan santraller yapmaktaydı, fakat ürettikleri doğru akım çok uzun mesafelere iletilemiyor ve iletildiği bölgelerde de sıklıkla elektrik kesintileri yaşanıyordu. Edison’un yanında çalışmaya başlayan Tesla, santrallerde meydana gelen sorunları çözdü, fakat Edison’dan istediği ücreti alamayınca işten ayrıldı.

Edison ve Tesla arasındaki bu çekişmenin ardından, Tesla’yı kötüleyici propagandalar yayıldı. Buna rağmen Chicago’da bulunan Dünya Fuarı’nın ışıklandırma işi Edison’a değil Tesla’ya verildi. Böylece ilk yenilgisini alan Edison, tüm dünyayla birlikte DC akımına karşı AC akımının daha avantajlı olduğunu gördü. Bu olayın ardından da alternatif akım dünyanın birçok yerinde kullanılmaya başlandı.

Thomas Edison ve İcatları

Thomas Alva Edison, 18 Ekim 1831’de Glenmont’taki evinde diyabet komplikasyonlarına bağlı olarak öldü ve evinin arka tarafına gömüldü. Öldüğü gün, Edison’un anısına yaşadığı kentin tüm ışıkları 1 dakikalık süreyle söndürülmüştür.

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN