Adaptasyon Nedir? Çeşitleri ve Örnekleri Nelerdir?

Başlıklar

- Adaptasyon Nedir?
- Adaptasyon Çeşitleri
- Adaptasyon Örnekleri Nelerdir?
- Adaptasyon Şart Mıdır?
- Adaptasyon Biyolojik Çeşitliliğe Neden Olmaktadır

Adaptasyon Nedir?

Adaptasyon veya diğer bir adıyla uyum, doğal seleksiyon yolu ile evrimleşen özelliklerin tamamına verilen isimdir. Türlerin, yaşadıkları doğal ortamlara uyum sağlayabilmeleri için geçirdikleri normal bir süreçtir. Çevre şartları değiştiği takdirde adaptasyon durumu yaşanır. Kısacası güçlü olanın yaşaması, güçsüz olanın elenmesi demektir. Yaşadıkları ortamlara uyum sağlayamayan canlılar ise ya göç ederler ya da sayıca yavaş yavaş azalarak yok olurlar.

Adaptasyon Çeşitleri

Avlanma

Doğada birçok canlı, düşmanlarından korunmak için renklerini değiştirerek kamufle olmaya başlamıştır. Örneğin balıklar ve bukalemun.

Beslenme

Doğada birçok canlı hayatta kalmak adına beslenme alışkanlıklarını değiştirmiştir. Örneğin otçul pandaların önceden etçil olmaları.

İklime uyum sağlama

İklim değişiklikleri nedeniyle hayvanlar vücutlarında yağ depolayarak soğuk hava koşullarına adapte olmuşlardır.

Yeni yuva yapma

Bazı hayvanlar için yuva yapmak zorunluluktur. Çünkü yuvalar, hem iklim şartlarına hem de düşmanlara karşı koruma sağlamaktadır. Örneğin fare, köstebek gibi hayvanlar yeni yuva yapma yöntemleri geliştirerek hayatta kalmıştır.

Adaptasyon Örnekleri Nelerdir?

Doğada adaptasyon örnekleri çok fazladır. Şimdi bunlara değinelim:

Bukalemunun bulunduğu ortama göre renk değiştirerek tehdit hissettiğinde kendini koruması.
Ördek ve kazların ayak parmaklarının arasında perde olması, suda yüzebilmeleri için avantaj sağlar.
Kutup ayılarının kalın bir yağ tabakasına sahip olmaları, soğukta yaşayabilmelerini sağlar.
Kara ekosisteminde yaşayan çam ağaçlarının iğne yapraklı olması, çok sıcak ya da çok soğuk iklimlere karşı dayanıklı olmasını sağlar.
Tırpana balığının kuyruğunda elektrik üreterek, düşmana karşı kendini savunması.
Kurbağanın sinek avlayabilmek için uzun dilli olması.
Yırtıcı kuşların gaga ve pençelerinin avlarını parçalayacak şekilde keskin olması.
Deve kuşlarının hızlı koşabilmek için uzun ve güçlü bacaklara sahip olması.
Penguenlerin ayak parmakları arasında bulunan perdeler, hızlı yürümeleri avantaj sağlamaktadır. Deri altlarında depolanan yağlar, soğuktan korunmaları için yalıtım görevi görmektedir.
Nemli bölgelerde yaşayan bitkilerin, terlemeyi artırmak için geniş yapraklara sahip olması.
Deniz kaplumbağasının, kara kaplumbağasından farklı olarak yüzebilmeleri için ayakları palet şeklindedir.
Yarasaların karanlık ortamda sese karşı çok hassas olmaları.
Kurbağaların derilerinin nemli olması.
Yunusların vücutlarında yağ depo etmesi.
Yılanların yaşadıkları ortama uyumlu renkte olmaları.
Çöl ikliminde yaşayan develerin uzun kirpiklerinin olması, kum ve tozun gözlerine girmesini engeller. Hörgüçlerinde yağ depoladıkları için besin ve su ihtiyaçlarını kolaylıkla karşılarlar.
Sıcak bölgelerde yaşamlarını sürdüren memeli ve kuşların, soğuk bölgelerde yaşayan canlılara göre daha iri vücuda sahip olmaları.
Sıcak ve kurak iklimde yaşayan kaktüsün, su kaybını azaltmak için, yapraklarının diken şeklinde olması. Gövdelerinin kalınlaşarak su depo etmesi.
Köpek balıklarının sırt ve karın bölgesindeki renklerin farklı olması. Suyun üst ve alt kısmında saklanmasını sağlayarak avlanmasını kolaylaştırır.
Zebraların siyah beyaz renkte olması. Avcıları hipnotize ederek kaçarlar.
Zürafaların boyunlarının uzun olması. Daha yukardaki ağaçların yapraklarına ulaşabilmek içindir.

Adaptasyon Şart Mıdır?

Adaptasyon, değişen dünya koşullarına ayak uydurmak hayatta kalabilmek için şarttır. Çünkü ayak uyduramayan canlılar yok olmaktadır. Ölüm ile yaşam arasında denge rolüne sahip olan adaptasyon, her canlı için çok önemlidir. Özellikle vahşi doğada yaşayan canlılar, adaptasyon süreci geçirmezse ya kısa sürede başka hayvanların avı olur ya da doğanın yaşam koşullarına ayak uyduramayarak ölür. Dünyanın tehlikelerine karşı korunabilmek için adaptasyon yeteneği büyük ölçüde önemlidir.

Adaptasyon Biyolojik Çeşitliliğe Neden Olmaktadır

Doğada, aynı tür olmalarına rağmen farklı özellikleri olan birçok canlı bulunmaktadır. Örneğin deniz kaplumbağası palet şeklinde ayaklara sahipken, kara kaplumbağalarında böyle bir özellik bulunmamaktadır. Bu şekilde adaptasyonlar sonucu evrimler meydana gelmektedir. Örneğin zürafalar önceleri kısa boyunluyken şimdi uzun boyunları vardır. Adaptasyon sonucu meydana gelen evrimler, biyolojik çeşitliliğe neden olarak, türlerin çeşitlenmesini sağlamıştır. Birçok bitki ve hayvan türü meydana gelmiştir.

İlginizi çekebilir: Canlılar Nasıl Sınıflandırılır, Canlıların Sınıflandırılması Neye Yarar?