Sağlık

Vertigo Nedir? Vertigo Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Vertigo Nedir? Vertigo Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Başlıklar

Toplumumuzda ve dünyanın birçok yerinde sıklıkla rastladığımız vertigo nedir, nedenleri belirtileri ve tedavisi hakkında oldukça fazla kişi, çeşitli kaynaklardan araştırmalar yapmaktadır. Vertigo, kişilerin kendilerinin ya da gördüklerinin döndüğü hissine kapılmalarını sağlayan bir çeşit rahatsızlık olarak tanımlanabilir. Farklı kaynaklarda vertigo için sersemlik ve denge kaybı tanımlarına da sıklıkla rastlanmaktadır.

Kişilerin ani olarak hareket etmesi, hızlı bir şekilde eğilip kalkmaları gibi durumlarda vertigo kendini gösterebilir. Vertigo yalnızca kişilerin hareket halinde olduğu aktif durumlarda kendini göstermez. Gayet sakin bir şekilde otururken ya da dinlenirken bile baş dönmesi hissetmek vertigonun habercisi olabilir.

Vertigo baş dönmesi nasıl olur?

En Sık Rastlanan Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Halk arasında sıklıkla baş dönmesi olarak tanımlanan vertigo, aslında kişilerin belli tetikleyiciler tarafından çevresindeki nesnelerin hareket ediyormuş hissine kapılmalarına neden olan bir durumdur. Vertigo, ortaya çıkma nedenine bağlı olarak tıp literatüründe iki gruba ayrılmaktadır;

  • Santral vertigo
  • Periferik vertigo

Santral vertigo, merkezi sinir sisteminde oluşan sıkıntılardan dolayı ortaya çıkan bir vertigo türüdür. Beyin, beyincik ve beyin sapından kaynaklanan çeşitli durumlar santral vertigoyu tetikleyebilmektedir. Bu vertigo türünü tetikleyen çeşitli durumlar arasında;

  • Damarlarda anevrizma
  • Tümör
  • İnme
  • Migren
  • Kanama gibi çeşitli durumlar olduğundan bahsetmek mümkündür.

Elbette kişilerin tıbbi geçmişleri, vertigo türünün ortaya çıkarılmasında oldukça büyük bir role sahiptir. Gerekli tetkikler yapılarak kişilerin geçirdikleri vertigo türü ancak bu sayede teşhis edilebilir. Periferik vertigo ise, kulakta bulunan denge merkezinin çeşitli durumlara bağlı olarak bozulmalara uğramasıdır. İç ya da orta kulakta meydana gelmektedir. Periferik vertigo türünde özellikle denge ve iç kulak kaynaklı baş dönmelerinin incelendiğini söylemek mümkündür. Bu iki vertigo türünü karşılaştırmak gerekirse, periferik vertigonun santral vertigoya oranla daha sık görüldüğü söylenebilir.

Bu durumların haricinde vertigonun en sık görülen belirtileri arasında;

  • Kulakta basınç hissi ve çınlama
  • Ani ve sık ataklar
  • Tansiyon düşmesi
  • Görmede bozukluk
  • Göz kararması
  • Denge bozukluğu

Vertigo rahatsızlığından muzdarip olan kişilerde, denge bozukluğunun oluşması oldukça hayati sorunlara sebebiyet verebilmektedir. Ani bir baş dönmesi ve denge kaybıyla karşı karşıya kalan kişiler, düşüp yaralanabilir ve daha da önemlisi zihinsel karışıklık problemleri yaşayabilirler. Etraftaki nesnelerin sürekli hareketi, diğer belirtilerle birleştiğinde hastalarda muhakeme bozukluğuna sebebiyet verebilmektedir.

Vertigo Nedenleri

Vertigo rahatsızlığı, kişilerde denge mekanizmasının sağlandığı herhangi bir organda meydana gelen bozukluklar sonucunda kendini gösterebilir. Vertigoya sebep olan en yaygın durumların başında kulak içi kristallerinin yerinden oynaması gelmektedir. Stres, yorgunluk ve darbe gibi nedenlere bağlı olarak iç kulakta yer alan kristal ve mineraller yerinden oynayabilir. Bu durum da kişilerde vertigo rahatsızlığına neden olmaktadır.

Kulak kristallerinin yerinden oynaması vertigoyu tetikleyen en net belirtileri de beraberinde getirmektedir. Öyle ki sağ kulaktaki kristallerin yerinden oynaması, hastalarda sağ tarafa döndüklerinde yoğun bir baş dönmesine sebebiyet vermektedir. Yine aynı şekilde sol kulaktaki kristallerin yerinden oynaması ise sol tarafa dönüldüğünde ani baş ağrılarını beraberinde getirmektedir.

Vertigo rahatsızlığı yalnızca iç kulak kristallerinin yerinden oynamasıyla oluşmaz. Vertigoyu tetikleyen başka organ ve nedenler olduğunu söylemek mümkündür. Vücutta dengenin sağlandığı en önemli organlardan olan beyin ve beyincikte meydana gelen çeşitli problemler de vertigoya neden olabilir. Tanı koyarken sorun kulak kristallerinden kaynaklanmıyorsa, hekimler genellikle beyin ve beyincik ile ilgili bir takım testler yapmaktadır.

Dengeyi sağlayan ve koruyan kilit organlarda meydana gelebilecek problemlerin dışında kişilerin hayat tarzları da vertigoya neden olabilmektedir. Bu nedenler arasında aşırı alkol tüketimi, stres, sigara kullanımı, az su tüketmek ya da aşırı tuz tüketimi örnek olarak gösterilebilir.

Vertigo belirtileri nelerdir?

Vertigo Teşhisi Nasıl Konulur?

Kişilere vertigo tanısı yapabilmek için oldukça kapsamlı bir dizi teste ihtiyaç duyulmaktadır. Hastaların tıbbi geçmişleri, vertigo tanısı konulması için oldukça kritik bir öneme sahiptir. Tıbbi geçmiş göz önünde bulundurularak bir fiziksel tedavi yapılmaktadır. Genellikle kulak içinde bulunan denge merkezlerinden kaynaklandığından dolayı, elektronistagmografi adı verilen cihazla göz hareketleri incelenir.

Bu cihazın kullanılması hastalarda iç kulak yapısında herhangi bir sorun olup olmadığını saptamak için yapılır. Kulak yapısının incelenmesinin dışında göz hareketleri ve işitme sınamaları da gerçekleştirilir. Bu veriler ışığında şayet ihtiyaç duyulursa, bilgisayarlı tomografi ya da MR çekimi yapılabilir. Bu testlerin dışında, baş dönmelerinin ne kadar süredir devam ettiği, başı döndürmeye bağlı olarak sorunun nasıl ilerlediği ya da mide bulantısına sebep olup olmadığı konusunda da kapsamlı bilgiler alınmaktadır.

Hastaların uyku durumu, genel bilinç durumları ve konuşmalarında meydana gelen bozukluklar da vertigo teşhisinde büyük bir önem taşımaktadır. Bu durumların birçoğu nörolojik birer semptom niteliği taşıdığından dolayı, vertigonun beyin ya da beyincikten kaynaklanan bir sorun yüzünden ortaya çıktığını gösterebilmektedir. Doktorlar bu testler sırasında hastalarından bir dizi göz izleme testi isteyerek çeşitli incelemelerde bulunabilir.

Vertigo Hastalığından Şüphelenenler Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Vertigo kişilerde oldukça farklı biçimlerde ortaya çıkabilmektedir. Yukarıda bahsedilen sıklıkla rastlanan belirtilere ek olarak, çok daha ciddi belirtiler oluşması durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir. Bu durumlar arasında;

  • Çift görme
  • Konuşmada güçlük
  • Denge ve bilinç kaybı
  • Kol ve bacaklarda güçsüzlük
  • Yoğun baş ağrısı gibi oldukça ciddi belirtiler yer almaktadır.

Sizler de bu belirtilerin birkaçına sahipseniz ve diğer yaygın belirtiler arasında da sahip olduğunuz rahatsızlıkla varsa, en yakın zamanda bir sağlık kuruluşuna başvuru yapmanız tavsiye edilir.

Evde Vertigo Belirtilerini Hafifletmek İçin Yapılabilecekler

Vertigo belirtileri çok şiddetli ve yoğun bir şekilde yaşanmadığı müddetçe evde uygulanacak ufak yöntemler sayesinde ilerleyerek kontrolden çıkmasının önüne geçilebilir. Doktorların da önerdiği bu uygulamalar arasında;

  • Hafif ve bünyeyi yormayacak düzeyde egzersizler yapılabilir
  • Başı iki ya da daha fazla yastık kullanarak destekleyip uyumak
  • Yerdeki herhangi bir şeyi almak için eğilmekten kaçınmak
  • Yüksek raflara ulaşmaktan kaçının
  • Ani hareketler yapmaktan kaçının
  • Başı ani olarak hareket ettirmekten kaçının

Bazı uzmanlar ve kaynaklar, vertigoyu tetikleyen egzersizler yapmanın da faydalı olduğunu vurgulamaktadır. Belirli sıklıkta yapılan bu egzersizler sonucunda beyin bu duruma alışarak belirtileri zaman içinde minimum düzeye indirmektedir. Bu egzersizlerin, kişilerin durumunda kalıcı hasar bırakmaması için bilinçli ve sistematik şekilde yapılması gerekmektedir.

Vertigo Tedavi Yöntemleri

Vertigo Tedavi Yöntemleri

Vertigo hastalığının tedavisi için günümüzde birden çok yöntemin kullanıldığını söylemek mümkündür. Öncelikle yukarıda detaylı bir şekilde bahsedilmiş olan vertigo belirtilerinden birkaç tanesini aynı anda gösteren hastaların en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak tedaviye başlaması oldukça önemlidir. Vertigoya neden olan durum kulaktan kaynaklanan bir denge problemi ise, vestibüler rehabilitasyon uygulaması yapılmaktadır.

Vestibüler rehabilitasyon sürecinde fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları, hastalarda denge merkezini etkileyen problemleri tespit ederek tedavi etmeyi amaçlar. Yoğun şekilde gerçekleşen baş dönmeleri, kişilerde mide bulantılarına da sebep olabilmektedir. Denge merkezini etkileyen durum tespit edilene kadar yoğun bir şekilde mide bulantısı şikayeti olan hastalarda, kısa süreli ilaç tedavisi de uygulandığı bilinmektedir.

Sürekli ve yoğun şekilde vertigo atakları yaşayan kişilerde, bir diğer tedavi yöntemi olarak kortizon içeren vertigo ilaçları kullanımı önerilebilir. Kulak Burun Boğaz uzmanları tarafından, hastada iç kulakta meydana gelen bir denge sorunu olduğu tespit edilmediği müddetçe bu ilaçların doktor kontrolü dahilinde kullanılması hastaların baş dönmelerini hafifletebilir.

Vertigonun kaynağı iç kulakta meydana gelen bir problem değilse, beyin ya da beyincik kaynaklı olması yüksek bir ihtimaldir. Bu gibi durumlarda cerrahi müdahalelerde bulunmak gerekli olabilir. Bu yöntemlerin dışında, kişinin daha sağlıklı ve dengeli bir hayat tarzını benimsemesi de vertigo belirtilerini ortadan kaldırmaya ya da mevcut durumu daha hafif olarak geçirmeye yardımcı olabilmektedir.

Vertigo tedavisi esnasında dikkat edilmesi gereken diğer hususlar arasında;

  • Alkol ve sigara kullanımı bırakılmalıdır.
  • Ağır spor ve ani hareketlerden kaçınılmalıdır.
  • Hastalığı tedavi etmede oldukça yardımcı olan vertigo egzersizleri, kişilerin günlük planlarına eklenmelidir.

Görüldüğü üzere vertigo hastalığının tedavisinde kulak burun boğaz hekimleri, rehabilitasyon ve nöroloji uzmanları birlikte çalışmaktadır. Oldukça dikkat gerektiren ve tedavilerin istikrarlı bir şekilde uygulanması gereken vertigo hastalığı, doğru uygulamalar yapıldığında büyük oranda azalmaktadır. Sizler de vertigo belirtilerinden muzdaripseniz, size en yakın olan sağlık kuruluşuna başvuruda bulunarak gerekli testleri yapmanız ve uygun tedaviye en kısa süre içinde başlamanız tavsiye edilmektedir.

İlginizi çekebilir: SMA Hastalığı Nedir? Hastalığın Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir? Tedavisi Var Mıdır?

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN