Lupus Hastalığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Başlıklar

- Lupus Hastalığı Nedir?
- Lupus Hastalığı Neden Oluşur?
- Lupus Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
- Lupus Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
- Lupus Hastalığı Tedavisi Nelerdir?
- Lupus Hastalığına Sahip Bireylerde Beslenme Düzeni

Lupus Hastalığı Nedir?

Halk arasında Kelebek Hastalığı olarak bilinen ve bilimsel adı Sistemik Lupus Eritematozus olan Lupus Hastalığı, vücudun bağışıklık sistemi ile alakalı bir rahatsızlıktır. Vücudun bağışıklık sisteminin çökmesine neden olan Lupus Hastalığı; bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine, dokularına ve organlarına saldırması sonucunda meydana gelen romatizmal bir hastalıktır. Lupus Hastalığı iltihaplı bir rahatsızlıktır. Lupus Hastalığından dolayı meydana gelen bu iltihaplanma; eklemlere, kalbe, kan hücrelerine, beyine, böbreklere ve akciğerlere tutulum göstererek vücudun birçok sistemini etkileyebilir. Lupus Hastalığının vücutta gelişmesinden dolayı en çok etkilenen organlar damarlar, böbrekler ve eklemlerdir çünkü bu rahatsızlık sıklıkla bu organlara tutulum gösterir. Lupus Hastalığında, vücutta önemli rol oynayan kollajene karşı bir saldırı vardır. Bağışıklık sistemi kollajene karşı savaşmaktadır. Lupus Hastalığı bağışıklık sistemine karşı büyük bir risktir ve ölümcül tehlikesi olan bir hastalıktır.

Lupus Hastalığı otoimmün, bağışıklık sistemine etki eden bir hastalıktır. Vücutta gelişim gösterdiği andan itibaren genelde direkt olarak bağışıklık sistemini çökertmeyi amaçlar. Romatizmal olması sebebiyle de eklemleri oldukça etkileyen, daha çok yüzde kelebek tarzında kızarıklıklar ve döküntüler meydana gelmesi ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Bu hastalık vücutta gelişim gösterdiği andan itibaren, bağışıklık sistemi görev ve sorumluluklarını geliştiremez hale gelir. Bağışıklık sisteminin kendi hücrelerini tanıyamaması sonucunda hastalık ilerleme ve gelişim gösterir. Bu rahatsızlık vücutta sessizce ve yavaşça ilerleyebilir ya da akut olarak da meydana gelebilir. Lupus Hastalığı iki şekilde görülebilmektedir. Diskoid Lupus Eritematozus (DLE) ve Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) olarak ikiye ayrılır. Bu iki türün arasında bazı farklılıklar vardır.

Diskoid Lupus Eritematozus (DLE): Bu Lupus türü daha çok güneş ışığına aşırı maruz kalmış olan cildi etkiler. Ayrıca hayati iç organları etkilemez. Kalp, beyin, böbrekler, akciğerler gibi hayati organları etkileyen bir tür değildir. Deride yuvarlak disk şeklinde yaralar meydana getirir ve iyileşme sürecinde eğer doğru tedavi uygulanmaz ise sıklıkla deride izler kalır.
Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): Diskoid Lupus Eritematozus’a göre çok daha ciddi bir türdür. Hayati organları daha fazla etkiler, cilde de etkileri vardır. Daha çok yüzde etki bırakan SLE, doğru tedavi uygulanmaz veya hiç tedavi edilmez ise burun üstü ve elmacıklarda kızarıklık ile karakterize döküntüler meydana getirir.

Lupus Hastalığının oluşmasının asıl nedeni akut faz reaktanı olarak adlandırılan maddelerin görev bozukluğudur. Akut faz reaktanlarından biri olan ayrıca hastalığın en önemli etkeni olan C Reaktif Protein (CRP), vücuttaki ateşli yani inflamatuvar durumlarda hasarlanıp yıkılan insan dokusu hücrelerinin yıkım artıklarına yapışarak kompleman yoluna uyarı gönderir. Dokulara yapışmış CRP’leri makrofaj ve lenfositler tanıyarak kendi vücutlarına ait CRP’leri tanımış olurlar. Bu durumda immün sistemde hiçbir dengesizlik oluşmaz. Ancak CRP miktarı azaldığında, inflamatuvar yani yangınlı durumlar geliştiğinde hasar görmüş olan insan doku hücre antijenleri CRP ile işaretlenemez bunun sonucunda o noktaya ilerleyen bağışıklık sistemi hücreleri vücudun kendi antijenlerini tanınmayan yabancı antijenler olarak görür ve DNA proteinlerine karşı saldırı yapılması için Antinükleerotoantikorları üretir. Antinükleerotoantikorlar (ANA) insandaki sağlıklı hücrelerin çekirdeklerinde bulunan kromozom proteinlerine bağlanarak kromozomu hasarlamaya başlarlar. Bu olay kromozomlarda büyük hasar meydana getirdiği için saldırı ve vücudun kendi hücreleri arasında savaş meydana gelir.

Lupus Hastalığı Neden Oluşur?

Lupus Hastalığına neden olan birçok etken vardır. Günümüzde oldukça artış gösteren Lupus Hastalığı birçok insanın yakındığı ciddi bir rahatsızlıktır. Bu hastalıkta erken teşhis ve tedavi büyük önem arz eder. Cinsiyet, ırk ve yaş gibi etkenler Lupus Hastalığını etkileyen faktörlerdir. Lupus Hastalığı en çok kadınlarda ve 15-45 yaş aralığında görülmektedir. Erkeklerde de görülen bir rahatsızlık olsa da kadınlarda görülme oranı erkeklere göre oldukça yüksektir. Lupus Hastalığını tetikleyen net ve kesin bir bilimsel bilgi olmasa da birçok faktörün bu hastalığın tetiklenmesinde etkili olduğu görülmüştür.

Genetik
Çevresel Faktörler
Hormon Dengesizliği
Stres
Ultraviyole Işınlar
Viral Enfeksiyonlar
Bazı İlaçların Uzun Süre Kullanımı
Güneş Işığına Aşırı Maruz Kalma
Kadınlarda Östrojen Seviyesinin Aşırı Artışı
Sigara Kullanımı

Lupus Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Lupus Hastalığının ilk evrelerinde bireyde eklem ağrıları gelişir. Yorgunluk, eklem ağrıları, eklem sertliği ve eklemlerin şişmesi gibi belirtiler ortaya çıkar. En belirgin ve kesin belirtisi yüz hatlarında meydana gelen elmacık kemiklerinin ve burnun üstünde oluşan kırmızı kızarıklıklar ile karakterize kelebek şeklini almış olan bölgede döküntüleridir. Vücudun ıslak bölgelerinde, deride ve saçta bozukluklar meydana gelir. Kişide sivilce oluşumu, kurdeşen, saç dökülmesi, göz kuruluğu belirtileri de beraberinde görülür. Bireyin uzun süre soğuk hava dalgasına maruz kalması sonucunda veya aşırı stres altında kaldığında beyaz ve maviye dönen el ayak parmakları belirtisi görülür. Bireyde düşmeyen ve rutin çıkan ateş, geçmeyen kalıcı ağrı varsa kesinlikle profesyonel destek alınması gerekir.

Lupus Hastalığına sahip bireylerin çoğunda ışığa aşırı duyarlılık görülmektedir. Güneşe maruz kalma durumunda ciltte oluşan rahatsızlıklardan şikayet artabilir. Lupus hastalığının ilerleyen evrelerinde mide bulantısı, kan değerlerinde dengesizlik, baş ağrısı, iştahsızlık, mide ve bağırsak rahatsızlıkları gelişir. Bireyde kısa süreli kafa karışıklığı, anksiyete ve hafıza bulanıklığı görülebilir. Ağız içi yaralar, uykusuzluk, yüksek kan basıncı, kas ağrıları da hastalığın belirtileri arasındadır. Ayrıca Lupus Hastalığının en son evrelerinde böbreklere tutulum görülür. Böbreklerde tutulum oluştuğunda erken teşhis ve doğru tedavi uygulanmazsa bu durum genellikle ölümle sonuçlanmaktadır.

Lupus Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Lupus Hastalığı tedavisine başlayabilmek için öncelikle vücutta bu hastalığın varlığına dair net ve kesin bir teşhis konulması gerekir. Teşhis koymak için birçok yöntem vardır. Hastanın öncelikle ailesinde bu hastalığın olup olmasığı ve tıbbi öyküsü alınmalıdır. Bu hastalığı tetikleyebilecek herhangi bir olay ile karşı karşıya kalınıp kalınmadığı öğrenilmeli, yaşam tarzı gözden geçirilmelidir. Hastanın tıbbi öyküsü alındıktan sonra, semtom ve belirtilere yönelik gözlem yapılır. Hastadan kan ve idrar alınır. İdrar testi ile idrar değerleri, tam kan sayımı ile kan değerleri incelenir. Ayrıntılı kalp ve göğüs değerlendirmeleri yapılır. Ciltte bulunan döküntü ve lezyonlardan biyopsi örneği alınır ve incelenir. Lupus Hastalığı böbreklerde de tutulum yapabildiğinden dolayı böbreklerden de biyopsi alınabilir. Lupus Hastalığının bir türü olan SLE kalp ve akciğerlere tutulum yapabildiğinden kalp ve göğüs çevresine görüntüleme işlemi yapılarak sıvı birikip birikmediğine bakılır.

Lupus Hastalığı Tedavisi Nelerdir?

Lupus Hastalığının birçok teşhis yöntemi olduğu gibi birçok tedavi yöntemi de bulunmaktadır. Ancak Lupus Hastalığının kesin ve net bir tedavisi yoktur. Lupus hastalığında tedavi hastalığın ilerleyişini yavaşlatmak ve vücuda verdiği hasarı en aza indirmek, komplikasyonları önlemek, belirtileri hafifletmek için yapılmaktadır. Lupus Hastalığının tedavisi de oldukça rahatsızlık veren bir süreçtir. Çünkü tedavi süreci inflamatuvar yani ateşli bir süreci seyreder. Lupus Hastalığında tedavi belirtilere ve organlara yapılan tutuluma göre yapılır. Tedavide kortizon içeren ve antimalaryal ilaçlar kullanılır. Steroid içermeyen antiinflamatuvar ilaçlar, biyolojik ajanlar ve immün sistemi dengeli şekilde baskılayan immünosupresanlar da tedavide tercih edilen ilaçlar grubudur. Son yıllarda Lupus Hastalığı, Kök Hücre Tedavisi ile de tedavi edilebilmektedir.

Hastalığın tamamen vücuttan atılması ve yok edilmesi her zaman mümkün olmayabilir. Sadece ilaç tedavisi ile vücudun kendini toparlaması ve hastalığı engellemesi beklenemez. Vücudun dengeli ve sağlıklı olması gerekmektedir. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, D vitamini, kalsiyum, sigara ve alkolden uzak durma gibi ince detaylara da dikkat edilmelidir. Bireyin oldukça sağlıklı bir hayat tarzı benimsemesi, dengeli bir hayat sürmesi gerekmektedir. Stres ve sıkıntıdan uzak durması, güneş ışığına uzun süre maruz kalmaması gerekmektedir. Yüzde yüz iyileşme sağlamayan tedaviler sonucunda hastalık kişinin günlük hayatını etkilemeyen bir noktaya ulaşabilmektedir.

Lupus Hastalığına Sahip Bireylerde Beslenme Düzeni

Lupus hastalığına sahip bireyler dengeli ve düzenli beslenmeli, sağlıklı bir beslenme düzeni benimsemelidir. Tüketilen gıdalar bu hastalığın seyrinde oldukça önem arz etmektedir. Probiyotik, elma sirkesi, zeytinyağı, zerdeçal, zencefil, Hindistan cevizi yağı, fesleğen gibi bitkisel ve doğal ürünlerin tüketilmesi vücudun dirençli olmasını sağlar. Bu bitkisel ürünler tüketilmeden önce alerji testleri yapılmalı ve uzman doktora danışılmalıdır. Lupus hastalığına sahip bireyler tam tahıllı gıdalar tüketmelidir. İşlenmemiş organik gıdaların tüketilmesi bu hastalığın seyrinde önemlidir. Birey işlenmemiş organik süt tüketmelidir.

Bireyin bol su tüketmesi ve vücudu temizlemesi önemlidir. Bol meyve sebze ve antioksidan yönünden zengin besinler tüketilmelidir. Kuru yemiş, yeşil çay, kemik suyu gibi vücuda oldukça yararlı besinlerin tüketilmesi de hastalığın seyrini olumlu yönde değiştirmektedir. Lupus hastalığına sahip birey kesinlikle dengeli ve düzenli bir yaşam tarzı benimsemeli, bunu rutin haline getirmelidir. Aksi takdirde tedavinin ilerleyişi yavaşlar, hastalığın seyri hızlanır. Tedavinin yanı sıra sağlıklı yaşam tarzı oldukça önemlidir. Tedaviyi destekleyici olan bu uygulamalar rutin bir hal aldığında vücut direnci ve bağışıklık sistemi gücü artar, hastalığa karşı konulması oldukça kolaylaşır. Sağlıklı besinler tüketilmeli işlenmiş gıdalar ve fast food ürünlerinden uzak durulmalıdır. Bunların yanı sıra Lupus hastalığına sahip bireylerin tüketmemesi gereken bazı besinler vardır.