Nedir

Hortum Nedir, Nasıl Oluşur? Korunma Yolları Nelerdir?

Hortum Nedir, Nasıl Oluşur? Korunma Yolları Nelerdir?

Başlıklar

Hortum Nedir?

Hortumlar Dünya'nın yüzeyiyle bir bulut veya bir bulutunun tabanı ile temas halinde olan girdaplarla oluşan bir hava olayıdır. Merkezinde düşük basınçlı bir alana sahip bir hava sistemini adlandırmak için kullanılır. Çeşitli türleri arasında çoklu girdap, kara hortumu ve su hortumu bulunur. Su hortumları büyük bir kümülüs veya kümülonimbus bulutuna bağlanan spiral şeklinde huni şeklinde bir rüzgar akımı ile öne çıkar. Sarmal girdaplar sıklıkla ekvatora yakın tropik bölgelerde gelişir ve yüksek enlemlerde ise daha az görülmektedir. Doğada var olan bu metolojik olaylar arasında fırtına, toz şeytanı, ateş girdabı ve buhar şeytanı bulunur. Hortumlar en sık Kuzey Amerika'da meydana gelir. Hortumlar ayrıca Güney Afrika'da, Avrupa'nın çoğunda, batı ve doğu Avustralya, Yeni Zelanda, Bangladeş ve bitişik doğu Hindistan, Japonya, Filipinler ve güneydoğu Güney Amerika'da meydana gelir.

Hortum Nedir?

Hortum Nasıl Oluşur?

Dünyada rüzgarlar kuzey yarımkürede saat yönünün tersine ve güney yarımkürede saat yönünde eser. Hortumlar çokça şekle ve boyuta sahiptir. Genellikle oluşturduğu girdap ile altına aldığı enkazlar ve toz ile bir kümülonimbus bulutunun tabanında görünürler. Çoğu hortum 180 km/s'dan daha düşük rüzgar hızlarına sahiptir, yaklaşık 80 m çapındadır ve dağılmadan önce birkaç kilometre yol alır. En şiddetli hortumlar 480 km/sa üzerinde rüzgar hızlarına ulaşabilir, çapları 3 km'den fazla olabilir ve 100 km'den daha fazla yerde kalabilirler.

Ağır, kara bulutlar alçakta durarak yağmur ve dolular meydana getirir. Aniden ağırlaşmış bulutun altından kıvrılmaya başlayan bir gri dönence oluşmaya başlar düşer. Bir süre gökyüzünde asılı kaldıktan sonra yere kadar uzanır. Yere değdiği anda şiddetle dönerek toz, arabalar, çatılar, hatta belki evler, ağaçlar ve toprağa iyi demirlenmemiş diğer her şeyi toplayarak yoluna devam eder. Güçlü bir hortum kamyon gibi devasa nesneleri bile alıp kilometrelerce uzağa bırakabilir.

Ortalama bir hortum yalnızca birkaç dakikalık bir süreye sahiptir. Ancak ortalamaları aştıklarında hortumlar dünyadaki en yıkıcı hava olaylarından biri olarak kabul edilir. En vahşi olanlar saatlerce sürebilir ve km çapında saatte 480 km hıza ulaşabilir. Bu güçlü hava olayını meteorologlar araştırmak için onlarca yıl harcadılar. Her biri için kesin koşullar farklı olsa da bir hortumun nasıl oluştuğunu anlamak için önce esasen fırtınayı, yani süperhücreli fırtınayı anlamamız gerekir. Süperhücre tam olarak normal bir fırtınadan farklı olarak bir hortum oluşumunun en önemli bileşeni içerir. Merkezinde girdap adı verilen dönen bir hava sütunu ile başlayan bu hava olayı ile bir süperhücrenin boyutu büyüdükçe ortadaki girdap aşağıya uzanmaya başlayacak, sıcak havayı ve nemi yukarı çekecek ve soğuk kuru havayı zemine doğru püskürtecek. Ilık havanın yukarı çekilişi girdabın su buharıyla şişmesine neden olacak merkezinde spiral girdabın büyümesine neden olacak.

Meteorologlar meydana gelmekte olan bir hortumun önden gösterdiği işaretleri anlayarak uyarılar ve sinyaller verebilirler. Hava durumu gözetleme sistemleri, bir fırtınanın hızını ve hareketini kaydetmek için havadaki su buharından atımları yansıtan ekolokasyona benzer bir teknoloji kullanır. Bu sistemler bilim adamlarının bir girdap bulutu görülmeden çok önce süperhücreli gök gürültülü fırtınaların sarmallarını tespit etmelerini sağlar.

Hortum Nasıl Oluşur?

Hortumdan Korunma Yolları Nelerdir?

  1. Her daim hazırlıklı olmak. Bir hortum sırasında güvende kalmanın en iyi yolu acil durum ve doğal afet çantanızı hazır tutmaktır. Bu hazırlıklar arasında:
  • Acil durum hava durumu bilgilerini dinlemek için yeni piller ve pille çalışan bir TV, radyo veya internet özellikli cihaz,
  • Kendiniz, aileniz, özel ihtiyaçları olan insanlar ve evcil hayvanlarınız için güvenli bir barınağa erişimi içeren bir acil durum planı,
  • Acil durum kiti (su, bozulmayan gıda ve ilaç dahil),
  • Telefon numaraları da dahil olmak üzere önemli bilgilerin listesi,
  • Çocuklarınızın hortumun ne olduğunu, hortum izleme ve uyarılarının ne olduğunu, hangi ilçede veya mahallede yaşadıklarını ve bir yeri evde veya okulda güvenli bir sığınak yapan şeyin ne olduğunu öğrettiğinizden emin olun,
  • Hava koşullarından haberdar olun.

Bunlar dışında korunmanın en önemli adımı: Nereye sığınacağınızı bilmekten geçer:

  • Düşen ve uçan her şeyden kaynaklanan yaralanma ve ölümler gerçekleşebilir. Bir hortum sırasında tamamen güvenli bir yer olmamasına rağmen bazı yerler diğerlerinden çok daha güvenlidir.
  • En alt katta olan bir yere, banyo, dolap, orta koridor, bodrum katına veya penceresiz bir iç odaya gidin.
  • Mümkünse pencereli herhangi bir odaya sığınmaktan kaçının.
  • Ayrıca sağlam bir şeyin altınada girmenizde fayda var. Vücudunuzu kalın ve yumuşak bir şeyle örtün. Başınızı elinizde mevcut olan her şeyle koruyun.
  • Araç içinde kalmamaya dikkat edin.
  • Dışarıdaysanız tercihen bodrum katı olan yakındaki bir binayı bulun. Arabadaysanız kaçmaya çalışmayın bunun yerine en yakın sağlam binayı bulun.
  • Hiç kimse bir hortumun gücünü gerçekleşmeden önce bilemez. Bu nedenle özellikle gök gürültülü fırtınalar tahmin edildiğinde yerel hava durumu bilgilerini takip edin. Evinizi ve ailenizi olasılıklara hazırlayın. İster evinizde ister dışarıda olun herkes nereye gideceğini bildiğinde güvende kalmak daha kolaydır.

Hortumdan Korunma Yolları Nelerdir?

Bir hortum sırasında kendinizi ve sevdiklerinizi zarardan korumak için bölgenizdeki değişen hava koşullarına çok dikkat edin. Gök gürültülü fırtınaların beklendiğini biliyorsanız, daha fazla hava durumu bilgisi için yerel radyo ve TV istasyonlarını veya bir hava durumu radyo istasyonunu takip etmeye devam edin. Bazı durumlarda, bir hortum uyarısı için zaman olmadan hızla oluşabilir. Aşağıdaki hava işaretleri bir hortumun yaklaştığı anlamına gelebilir:

  • Koyu renkli bir gökyüzü,
  • Büyük, karanlık ve alçak bir bulut,
  • Yüksek sesli bir gök gürültüsü gibi.

İlginizi çekebilir: Tsunami Nedir ve Neden Oluşur?

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN