Nedir

Bilgi Nedir? Bilimsel, Burhani, Felsefi ve Tüm Bilgi Çeşitleri Nelerdir?

Bilgi Nedir? Bilimsel, Burhani, Felsefi ve Tüm Bilgi Çeşitleri Nelerdir?

Başlıklar

Bilgi Nedir?

Bilgi nedir bilginin özellikleri ve türleri nelerdir? Bilgi, bir konu ya da bir iş hakkında bilinenler için verilen isimdir. İnsan, hayatını sürdürebilmek, geleceğini güvence altına almak, pek çok ihtiyacını karşılamak, araştırma ve öğrenme iç güdüsünü gidermek gibi kısaca her şey hakkında bilgi edinme ihtiyacı duyar. Bilginin tanımlamalarından bazıları şu şekildedir:

  • Öğrenme, gözlemler ya da araştırmalar yaparak elde edilen gerçek, vukuf ve malumat kurallarından faydalanarak bireyin verilere yüklemiş olduğu anlamdır.
  • İlk sezi anında ve genel olarak zihnin kavradığı bazı temel malumatlar, düşünceler; insan aklının içerebileceği ilkeler, gerçekler ve olguların tümüne verilen isimdir.
  • İnsan beyninin çalışması sonucunda meydana gelen kurgusal ve düşünsel ürünler toplamıdır.

Antik zamanlardan günümüze kadar bilgi ile felsefe beraber yol almıştır. Her filozof kendi açısından bilgiyi açıklamaya, bulmaya ve yorumlamaya çalışmıştır. İnsan kendini bilmek ve tanımak ister. Etrafında bulunan varlık ve nesnelere egemen olmak için de insan bilme ihtiyacı duyar. Bilimin amaçlarından birisi, araştırma ve deneylere dayalı, mantıksal geçerliliği olan bilgi üretmek, dış dünyada doğru bilgi ile yanlış bilgiyi birbirinden ayırarak onu sistematik bir şekilde değerlendirmektir.

Bilginin Çevrimi

Bilgiler aşağıda bulunan çevrime göre bir yol izler. Bilginin özellikleri ya da türü değişkenlik gösterse de bu yol değişmez.

  • Bilgi kaydedilir.
  • Bilgi doğar, keşfedilir ya da bulunur.
  • Bilgi kullanılır ve değerlendirilir.
  • Bilgi geliştirilir.
  • Bilgi aktarılır.
  • Bilgi arşive kaldırılır.

Bilgi Nedir?

Bilginin Temel Özellikleri

Bilginin temel özellikleri şu şekildedir:

  • Bilgi erişilebilir olmalıdır.
  • Bilginin ilgili olması gerekir.
  • Bilgi güvenilir ve niteliklidir.
  • Bilginin değeri özneldir yani kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Onun değerini bilen ve ona ihtiyaç duyanlar için bilgi çok önemlidir. 
  • Bilgi dinamiktir. Kullanıldığı belirli bir zaman vardır. Sadece kullanılarak statik bir şekilde depolanır. Bu bakımdan endüstri çağını başlatmış olan elektrik enerjisi ile benzerlik gösterir.

Bilgi Çeşitleri

Bilginin pek çok çeşidi bulunmaktadır. Çeşitlerinden bazıları şunlardır:

  • 1-) Gündelik Bilgi
  • 2-) Teknik Bilgi
  • 3-) Sanatsal Bilgi
  • 4-) Dini Bilgi
  • 5-) Felsefi Bilgi
  • 6-) Bilimsel Bilgi

1-) Gündelik Bilgi

Gündelik bilgiler, insanların sıradan deneyimler sonucu elde etmiş oldukları bilgidir. Yönteme ve neden sonuç ilişkisine dayanmazlar. Kişinin gözlemlerine, algılarına ve sezgilerine dayanır. Herhangi bir geçerliliği ve bilimselliği yoktur. Sistemsiz bir şekilde işler.

Gündelik bilginin özellikleri şu şekildedir:

  • Gündelik bilginin en temel özelliği günlük yaşamı kolay hale getirmeyi amaçlamasıdır.
  • Pratik bir bilgi türüdür. Teoriden çok pratiğe hizmet etmektedir.
  • Felsefede gündelik bilgi, işlevsel şekilde değerlendirilmektedir.
  • Az ya da çok nesneldir.
  • Kesinlik belirten sonuçlar işlenmez. Daha çok yüksek ihtimallerden bahsedilir. Örneğin; bulutlar toplandı, yüksek ihtimalle yağmur yağacak.)
  • Deney, gözlem ve akıl yürütme gibi yöntemler ile elde edilir.
  • Gündelik bilginin bir zorunluluğu yoktur, genellikle nesneldir. Sebep sonuç ilişkisi ışığında şekillenir.
  • Gündelik bilgi, sistematik değildir. Bu sebeple de mantıksal tutarlılık aranmamalıdır.
  • Sanatsal bilgi, dinsel bilgi ve bilimsel bilgi gibi diğer bilgi türlerine kaynaklık edebilir.

Gündelik bilginin örnekleri şu şekildedir:

  • Şeker tatlı bir maddedir.
  • Kar yağarsa havanın soğukluğu bir miktar kırılır.
  • Buz morluklara ve şişliklere iyi gelir.
  • Dilimizi burnumuza değdiremeyiz.
  • Nane limon kaynatmak mide ağrılarına iyi gelir.
  • Eğer zemin ıslaksa ayak kayabilir.
  • Yağmur yağdıktan sonra güneş açarsa gökkuşağı ortaya çıkar.
  • Muz yemek, ishal rahatsızlığı için iyi gelir.

Gündelik Bilgi

2-) Teknik Bilgi

İnsanın, nesne veya başka bir canlıyı pratik amaçları için değiştirmesi ve kendi ihtiyaçlarına uyarlamasına teknik bilgi adı verilir. Pratik bir bilgi çeşididir. İnsanlara fayda ve hayatlarında büyük bir kolaylık sağlar.

Teknik bilginin özellikleri şu şekildedir:

  • Yöntem olarak deney ve gözleme dayanmaktadır.
  • Teknik bilgi, kümülatif yani birikerek ilerleyen bir bilgi türüdür.
  • İnsan yaşamını her açıdan kolaylaştırmayı amaç edinir.
  • Hem gündelik bilgiden hem de bilimsel bilgiden faydalanılabilir.
  • Bu bilgi türü evrensel özelliğe sahiptir.
  • Gelişebilir ve değişebilir.
  • Akla ve düşünceye dayanmaktadır.
  • Nesne ve özne arasındaki beceri ve yeteneğe dayanır.

Teknik bilginin örnekleri şu şekildedir:

  • Ağaç ve taştan elde edilen balta.
  • Ulaşımı hızlandırmak için yapılan tekerlek.
  • Lavaboya yabancı bir madde kaçmaması için yapılan koruyucu malzemeler.
  • Uzay araçlarında basıncı dengeleme amacı için kullanılan teknolojik cihazlar.
  • Yemek pişirmek için tercih edilen tencere.

Teknik Bilgi Nedir?

3-) Sanatsal Bilgi

Sanatsal bilgi, sanatçının nesnelere yönelerek onlarda gördüğü bir şeyi elinde bulunan malzemeleri kullanarak ifade etmeye çalışmasıdır. Doğada yer alan nesneleri kullanmasına rağmen, doğada bulunmayan bir güzelliği de eserine ekleyebilir.

Sanatsal bilginin özellikleri şu şekildedir:

  • Sanatsal bilginin en temel özelliği sübjektif yani öznel bir bilgi türü olmasıdır.
  • Sanatsal bilgi değişken bir yapıya sahiptir. Her kişiye yansıttığı bilgi aktarımı ve hissettirmiş olduğu duygular değişebilir.
  • Pragmatist yani faydası olan bir bilgi türüdür. Pratiğe ve eyleme dönüşebilir. Burada bulunan faydacı yaklaşım daha çok estetik haz ile ilişkilendirilmektedir.
  • Sanatsal bilgi türünde doğrudan bilgi verme amacı yoktur.
  • Sanatsal bilgi sezgisel bir süreç sonucu elde edilen bilgidir, akıl yürütme ile elde edilmez. Bu nedenle sanatsal bilgide herhangi bir uzlaşım unsuru aranmaz.
  • Sanatsal bilgi, insan yaşamında yer alan duyguları ve hazları kapsamaktadır ya da onlara hitap etmektedir.
  • Sanatsal bilgi ile üretilen eseri tektir, eşi benzeri yoktur.
  • Doğa ile tam bir uyum aranmaz, doğa çoğu zaman yalnız bir ilham kaynağıdır.
  • Sanatsal bilginin hem kullanımı hem oluşumu hem de aktarımı konusunda temel alınan kısas her zaman estetik ve güzellik kaygısıdır.
  • Aynı sanatçı farklı dönemlerde aynı eseri farklı şekilde icra edilebilir ya da yorumlayabilir. Etkilendiği alan çok fazladır; deneyim, toplum ve dönem gibi...

Sanatsal bilginin örnekleri şu şekildedir:

  • Shakespeare’in Hamlet oyununda yer alan dramatik kurgu.
  • Davut heykelinin yapımı sırasında kullanılan teknik…
  • Heykel, ahşap, taş, kil vb. malzemeler ile farklı teknikler kullanarak yapılan üç boyutlu eserlere verilen isimdir.
  • Sahnede tiyatro oyunu oynanırken vurgu amacı ile kullanılan ışık tasarımları.
  • Mimar Sinan’ın akustik kaliteyi de göz önüne alarak Süleymaniye Cami’nin tasarımını tamamlaması.
  • On İki Öfkeli filminde tek bir odada birden fazla kamera açısının kullanılması ve bunun birbirlerini görmeyecek şekilde teknik çalışması.
  • Opera, metnin bir bölümünün orkestra tarafından seslendirildiği müzikal oyunlara verilen isimdir.

Sanatsal Bilgi Nedir?

4-) Dini Bilgi

Dini bilgi ya da diğer bir adı ile dinsel bilgi, nesne ve özne arasında bulunan bağın yüce bir varlık yani tanrı tarafından belirlenmiş olan inanç sistemine dayanmasına denir.

Dini bilginin özellikleri şu şekildedir:

  • Dini bilginin elde edilme yöntemi sezgidir.
  • Dini bilgi sınanamaz, olduğu gibi kabul edilir.
  • Doğaüstü ve metafizik açıklamalarda bulunur.
  • Dinin bilginin kaynağı ilahidir
  • Dini bilgiler, değişkenlik göstermez ve kesin bilgilerdir.
  • Tanrının, dini bilgi kaynağı olması sebebi ile bu bilgi çeşidinde doğaya uygunluk aranmaz.

Dini bilginin örnekleri şu şekildedir: 

  • Müslümanların peygamberi Hz. Muhammed’dir.
  • Tüm semavi dinler için kutsal sayılan bir şehir olan Kudüs.
  • Budizm’de reenkarnasyona yeni ölümden sonra doğumun tekrarına inanılmaktadır.
  • İslam dininin kutsal kitabı Kur’an-ı Kerimdir.
  • Yahudi din adamlarına haham adı verilir.
  • Hristiyanların ibadet mekanları kiliselerdir.

Dini Bilgi Nedir?

5-) Felsefi Bilgi

Felsefi bilgi, doğayı, insanı, varlığı, evreni konulara ya da parçalara bölmeden bir bütün şeklinde anlamaya ve yorumlamaya çalışır. İnsanın aklını kullanarak ortaya koyduğu tümel düşüncelerin bütününe felsefi bilgi adı verilir. Mantık ilkelerine dayanarak akıl yürütmelerdir. Kavramsal ya da soyut olması sebebi ile bir sonu yoktur, özneldir, bütünleyici ve birleştirici özelliktedir ve evrensel bir geçerliliği vardır.

Felsefi bilginin özellikleri şu şekildedir:

  • Felsefi bilgi, subjektiftir. Tamamen kişinin ya da filozofun kişisel düşüncesine aittir. Bu nedenle de öznel bilgiler olduğu söylenebilir.
  • Felsefi bilgi eleştireldir. Her sava bilgiye ve düşünceye eleştirel bakış açısı ile yaklaşır ve elde edilen felsefi bilginin kendisine de eleştirel bir şekilde yaklaşılır. Bu sebepten ötürü dogmatik de değildir.
  • Felsefi bilgi kesinlik içermez. Kişiden kişiye değişebileceği gibi, koşullara bağlı olarak kişinin kendisinde bile değişikliğe uğrayabilir.
  • Düzenli ve sitemlidir, dolayısıyla da tutarlıdır.
  • Akla ve mantığa dayalıdır.
  • Çoğu zaman bilginin kendisi değil, bilginin dert edinmiş olduğu konunun evrensel özellikte olması söz konusudur.

Felsefi bilgi örnekleri:

  • Platon Phaidros diyaloğunda belleğin devasının yazı olduğunu belirtmektedir.
  • Ontoloji, felsefede varlık bilimini inceleyen bir alt disiplinidir.
  • Değişim konusunda Herakleitos’un değişmeyen tek şeyin değişimin ta kendisi olduğunu savunması.
  • Imanuel Kant ödev ahlakına göre, davranışın yapılış amacı önemlidir. Davranışın kendisi önemli değildir.
  • Nietzsche’ye göre üst insan, insanlığın temel amacıdır.
  • Hegel dünyada sanat anlayışını romantik sanat, klasik sanat ve sembolik sanat olmak üzere üç çeşide ayırmaktadır.
  • Nihilizim, her şeyin değerden ve anlamdan yoksun olduğunu savunan felsefi bir görüştür.

Felsefi Bilgi Nedir?

6-) Bilimsel Bilgi

İnsanın aklı ile belirli bir konuya yönelip elde ettiği denetlenir, kanıtlanır, geçerli, düzenli, sistematik ve yöntemli nitelikte olan nesnel bilgiye bilimsel bilgi adı verilir.

Bilimsel bilginin özellikleri şu şekildedir:

  • Bilimsel bilgi toplumsal ve herkese açıktır. Bilgi, insanlar arasında ırk, milliyet, dil ve din ayrımı gibi durumlar söz konusu olmadan geçerlidir.
  • Bilimsel bilgi olgusaldır. Bilimsel dermelerin tamamı dolaylı ya da doğrudan gözlenebilir olguları içermektedir.
  • Bilimsel bilgi ilerleyici bir yapıya sahiptir. Bilim adamları arasında bulunan iş birliğinin sonucudur. Bir bilim adamı başka bir bilim adamının ortaya koymuş olduğu sonuçlar üzerine yenilerini ekleyebilir ya da sonuçlarda bulunan eksiklikleri görüp bunlar hakkında düzeltmeler yapabilir.
  • Bilimsel bilgi birikimli bir şekilde ilerler. Bilim adamlarının önceden ortaya koymuş olduğu bilgiler üzerine yenileri eklenir. Böylece bilimsel bilgiler, süreklilik arz eder ve kesintisiz bir şekilde birikmeye devam eder.
  • Bilimsel bilgi tutarlı, sistemli ve mantıksaldır. Konuların bir bütünlük içinde ve geniş kapsamlı bir yaklaşım ile ele alınmasını zorunlu kılan bilimsel bilgi, çelişkiden uzak ve kendi içerisinde tutarlıdır. Bir hipotezi doğrulama sürecinde çıkarsama ve mantıksal düşünme kurallarına başvurur.
  • Bilimsel bilgi yordayıcıdır. Bilim adamları bilimsel bilgi sayesinde özellikle doğa bilimlerinde ne tür değişiklikler olacağını tahmin eder. Fakat sosyal bilimlerde önceden tahmin etmek pek kolay değildir.
  • Bilimsel bilgi nesneldir. Bilimsel bilgiyi üreten insan olmasına rağmen, bilimsel bilgi insandan bağımsız nesnel bir yapıya sahiptir. Bilimsel bilginin bu özelliği, doğruyu arama amacı olan bilim insanına istek, önyargı ve kişisel eğilimlerden bağımsız olarak, olguları olduğu gibi ortaya koyma fırsatı verir.
  • Bilimsel bilgi dinamiktir. Bilimsel bilgi durağan değil, sürekli ilerleme, gelişme ve değişme halindedir.
  • Bilimsel bilgi genel geçer bir bilgidir. Değişmez ve mutlak değildir. Bilgi ne kadar sağlam olursa olsun, bilginin belli şartlar içerisinde incelenmiş, sınanmış ve geçerliliği saptanmıştır. Fakat bu bilginin o şartlar değiştiğinde, bir anlamda yeni duruma eğer uygulanabiliyor ise uygun hale getirilmesi, yeniden gözden geçirilmesi gereklidir. Yani bilimsel bilgi daha dikkatli bir akıl yürütme ile ve bilgi daha doğru bir gözlem ile yerini başka bir bilgiye bırakabilir.

Bilimsel bilginin örnekleri şu şekildedir:

  • Denizde yaşayan tek memeli canlı Balinalardır.
  • Dünyanın 24 saatte kendi etrafında dönmesi bilimsel bilginin örneğidir.
  • Bir malın pazarlanması esnasında talep ve arz ilişkisi zıt yönde birbirini etkiler.
  • Su, kaldırma kuvveti özelliğine sahip bir maddedir.
  • Katı, sıvı ve gaz olmak üzere maddenin üç hali bulunmaktadır.
  • Melatonin hormonu, uyku düzenini sağlayan ve insan vücudunda doğal olarak bulunan bir hormondur.

Bilimsel Bilgi

Formel Bilimler

  • Formel bilimler, konusunu doğa ve çevreden almayan, deneyim ve duyulara dayanmayan ancak duyular üstü bir alternatif varlık alanını inceleyen bilim dalıdır. Geometri, mantık ve matematik gibi alanlar bu başlık altında incelenmektedir. Belli bir sembolleri kullanarak bilgiyi ifade eden formel bilimler, ideal yani yapay anlatım şeklidir. Bundan ötürü diğer bilimlere göre daha nesnel özelliğe sahiptir. İnsanlar olayları ya da doğayı semboller kullanarak daha nesnel bir hale getirmeyi amaçlar.

Doğa Bilimleri

  • Deneysel yöntemleri kullanan doğa bilimleri, nedensellik ilkesine bağlı yani aynı şartlar altında her zaman aynı sonuçların ortaya çıkması ilkesine dayanmaktadır. Konu alanı içinde yaşam bilimleri (biyoloji) ve doğa bilimleri (fizik) yer alır. Doğa bilimlerinin temel özelliği deneysel bilgilere dayandırılması ve olgulara bağlı olmasıdır. Çünkü olgular ile neden ve sonuç ilkesini araştırır. Nedensel olması ise doğa bilimlerinin tümel, kesin, doğru ve genel yasalara ulaşmayı amaç edinmesinden dolayıdır.

İnsan Bilimleri

  • İnsan bilimleri, insanı sosyal ve doğa ile etkileşim halinde olan bir varlık olarak ve farklı boyutları ile ele alan bilim türüne verilen isimdir. İnsan bilimleri, tarih, din bilimi, sosyoloji, siyaset bilimi, psikoloji ve antropoloji gibi bilimlere denmektedir. Bu bilimler insanın gelecek zamanda ne yapmaları gerektiği ve geçmiş zamanlarda yapmış oldukları ile ilgilenir. Ancak insan bilimleri, genel geçer ve kesin bir sonuca varamazlar.

Tüm bunlara ek olarak sistematik bilgi türü, zanaatkârlar, sanatçılar ve entelektüeller gibi kısaca beynin çalışmalarının bilim insanlarına ya da eser sahiplerine ait olan, sistemli çalışmanın ürünü olan bilgilere verilen isimdir. William Shakespeare, Wolfgang Amadeus Mozart ve Albert Einstein gibi isimler çalışmalar, incelemeler, araştırmalar ve gözlemler ile dünyayı derin bir şekilde tarif etmeye çalıştılar. Her üçü de, işittikleri ya da gördükleri şeyleri, yapmanın ve görmenin olağan yolları ile yapmayı reddettiler. Üçü de kendi alanlarında bilim ve bilginin yeni ufuklarına ulaşmaya çalıştılar.

Bilim Çeşitleri

Bilgiye Ulaşma Yolları

Bilgiye ulaşma yolları şu şekildedir:

  • 1-) Deneyim
  • 2-) Otoriter Yol
  • 3-) Mistik Yol
  • 4-) Rasyonel Yol
  • 5-) Bilimsel Yöntem

1-) Deneyim

  • Bireyler, günlük yaşamlarında sosyal ve fiziksel çevre ile girdikleri sistematik olmayan etkileşimlerden deneyim elde ederler. Yaşamdan edinilmiş olan tecrübeler, bireylerin çevresi ile ilişkilerini düzenlemede takip ettikleri bilgiler topluluğunu ortaya çıkarır.

2-) Otoriter Yol

  • Bireyler, alanında toplum tarafından politik ve sosyal açıdan tanınmış ya da alanında uzmanlaşmış, eğitilmiş, otorite kabul edilen kişilerden edinmiş oldukları bilgiye güvenerek günlük yaşamlarına yön verirler.

3-) Mistik Yol

  • Bireyler, gerçeği öğrenmek için doğaüstü gibi bazı durumlarda tanınmış insanlar, peygamberler ya da kutsal görülen kişilerden bilgi edinmeye çalışırlar.

4-) Rasyonel Yol (Mantık)

  • Bireyler tümdengelim ya da tümevarım gibi akıl yürütme süreçlerini kullanarak, duyusal veriye değil aklın kurallarına bağlı kalarak dünyada yer alan olay ve olgulara anlam vermeye çalışır ve bilgi edinirler. Bu yollar davranışlarına ve güncel yaşamlarına yön verir. Fakat akıl yürütme sonuçlarının her zaman gerçek ya da doğru olduğu söylenemez.

5-) Bilimsel Yol

  • Bilimsel yol, güvenilir ve geçerli yollarla bilginin düzenli ve sistematik olarak elde edilmesi uğraşı ve bu uğraşın bilimsel bir tutum ile sürdürülebilmesi şeklinde tanımlanabilir. İleri sürülen ilkeler ya da gerçekleri veya doğrulama için kanıtlar elde etmeyi ön planda tutması açısından diğer bilgiye ulaşma yollarından ayrılır. Bu sebep ile bilgiye ulaşma yolları içinde en güçlü özelliğe sahip olan yaklaşımdır.

Bilimin Temel İşlevi

Bilimin temel işlevi, değişken, durum, olgu ve olayları; kontrol altına alma, tahminde bulunma, yordama, açıklama, betimleme ve anlamadır.

  • Anlama, betimleme ve açıklama: Bir araştırmaya başlamadan önce mutlaka durumlar ve olaylar tanımlanmalıdır. Betimleme, ilişkileri ve olayları tanımlama, kategorize etme ve sınıflandırmayı içerir. Betimlemenin yanı sıra araştırılan problemin çözüm önerileri, sonuçları ve sebepleri de detaylı bir şekilde incelenmelidir. İncelenen olay, değişken, durum, olgu ve olayların ne olduğunun tam anlamıyla açıklanması gerekir.
  • Yordama (tahmin etme): Bilinen, gözlenen durumlardan yararlanarak bilinmeyen ve gözlenemeyen durumları tahmin etmeye yordamak adı verilir. Bilimsel araştırmalar genel olarak tahmin etme temeline dayalı bir şekilde yürütülür. Yani yapılan araştırmalarda “eğer bu koşullar sağlanır ise, şu sonuçların elde edilmesi mümkündür” gibi tahminler yürütülmektedir.
  • Kontrol altına alma: Bilimsel araştırmalarda sadece olaylar tanımlanmaktadır, önceden tahmin edilememektedir. Aynı zamanda doğanın kontrol alınması için çok emek verilmektedir. Olayların ortaya çıkışını etkileyen şartları ayarlamak ya da değiştirmek suretiyle, bunların ortaya çıkmasını ya da çıkmamasını sağlamaktır. Sosyal bilimde yer alan olayların kontrol altına alınması fiziksel olayların laboratuvar ortamında kontrol altına alınmasına göre daha zordur.

Bilgiye Ulaşmanın Yolları Nelerdir?

Bilimselliğin Ölçütleri

Bilimselliğin ölçütleri şunlardır:

  • 1-) Gözlenebilirlik
  • 2-) Ölçülebilirlik
  • 3-) İletilebilirlik
  • 4-) Tekrarlanabilirlik
  • 5-) Test Edilebilirlik

1-) Gözlenebilirlik

  • Bilimsel bilgi görgül (emprical) yani gözleme dayalıdır. Bu sebepten ötürü gözlemler yolu ile bilginin ne kadar doğru olduğu kanıtlanabilir.

2-) Ölçülebilirlik

  • Bir değişkenin derecesini, niceliğini ya da niteliğini gözlemleme, bu gözlemlerde yer alan farkları yansıtacak şekilde sayılara dönüştürme ve sayılar ile temsil etme işlemine ölçme adı verilir.

3-) İletilebilirlik

  • İletilebilirlik, karşı tarafa aktarılmak istenen ifadenin tam olarak anlaşılmasıdır. İfadelerin iletilebilir olmasını sağlamanın yolu ise; öznel ve soyut olan kavramların anlaşılabilmesi için somut ifadeler kullanılmasıdır.

4-) Tekrarlanabilirlik

  • Alınan ölçümler ve yapılan gözlemler, benzeri bir eğitimden geçmiş, aynı teknik ve araç gereç imkânlarını kullanan diğer kişiler tarafından tekrar edilebilmelidir. Bu durum bilginin öznel değil nesnel olmasını sağlayacağı için güvenilirliğin yüksek olması anlamını taşır.

5-) Test Edilebilirlik

  • Olayların arasında var olduğu düşünülen ilişkilerin ya da hipotezlerin doğruluğu araştırılabilir niteliğe sahip olmalıdır. Böylece sonuçların, iddia edilen ilişkileri ve hipotezi destekleyip desteklemediği gösterilebilir.

Bilimsel Araştırma

Bilimsel Araştırma

Bilimsel araştırmanın tanımları şu şekildedir:

  • İnsanın bilme, gerçeği ortaya çıkarma ve anlama isteğinin giderilmesidir.
  • Karanlığa ışık tutma, öğrenme, arama ve bilinmeyeni bilinir hale getirme sürecidir.
  • Sistematik inceleme, veri toplama, verileri analiz etme ve soruşturma sürecine verilen isimdir.
  • Sistematik bir şekilde soru ya da sorular sorma ve sistematik inceleme yöntemidir.
  • İlginin bulunması, gerçeğe uygun olup olmadığının kontrol edilmesi ve geliştirilmesi için harcanmış olan emektir.
  • Karşılaşılan bir zorluğun ortadan kaldırılması için amaçlı, sistemli ve planlı olarak ya da bilimsel yöntem uygulanarak verilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanarak sonucun rapor haline getirilmesi ve probleme çözümler arama sürecidir.

Bilimsel Araştırmaların Amaçları

Bilimsel araştırmanın amaçları şu şekildedir:

  • Yeni gerçekler keşfetme, doğrulama ve test etme amacı bulunmaktadır.
  • Bir süreç, olay ya da olguyu neden-sonuç ilişkilerine dayalı bir şekilde tanımlayıp analiz etme amacı bulunmaktadır.
  • Sorunları anlamak ve çözmek için yeni kurmalar, kavramlar ve araçlar geliştirmek amaçlarının arasında yer almaktadır.
  • Günlük yaşamın sorunlarını çözme amacı bulunmaktadır.

İlginizi çekebilir: Bilgi Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN